Reklama

Nauka

Szybować i mistrzem być!

Choć nie mają silnika, są zdolne do długotrwałego lotu ślizgowego dzięki wykorzystaniu wszystkich ruchów powietrza. Szybowce, bo o nich mowa, mogą się stać nie tylko źródłem fascynujących przeżyć, ale także powietrzną drogą do mistrzostwa.

Niedziela Ogólnopolska 9/2024, str. 58-59

[ TEMATY ]

lotnictwo

Zdjęcia: archiwum Sebastiana Kawy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

O szybowcach najlepiej rozmawiać z mistrzami, dlatego zarówno o przygodzie z nimi związanej, jak i o specyfice tego statku powietrznego opowiedział Niedzieli Sebastian Kawa – z zawodu lekarz, który z niezwykłej pasji szybowania uczynił sposób na życie.

Od Albatrosa się zaczęło

Na swoje pierwsze mistrzostwa świata pojechał w 1997 r. Tam osiągnął pierwsze sukcesy, wygrywając trzy konkurencje. Dotychczas zdobył osiemnaście złotych medali, trzy srebrne i trzy brązowe. – Zainteresowanie lotnictwem zaczęło się w naszej rodzinie od przygód wojennych, z czasów I wojny światowej. Stryjek mojego taty był siłą wcielany do różnych armii i właśnie tam po raz pierwszy zetknął się z lotnictwem, m.in. z samolotami Albatros. Choć sam nie był pilotem, o swoich doświadczeniach opowiadał młodszym. A dzieci w czasach, gdy nie było radia i telewizji, słuchały tych historii z zapartym tchem. Jednym ze słuchających był mój tata. To on zaczął latać na szybowcach w liceum i szybko doszedł do wysokiego poziomu w Polsce w lataniu przelotowym i w akrobacji. Potem jednak miał znacznie mniejsze możliwości rozwoju niż ja dzisiaj – przyznaje nasz rozmówca.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Szybowce nie mają silnika. Zadaniem zawodnika jest wykorzystanie naturalnych ruchów powietrza, które powstają głównie dzięki temu, że Ziemia jest ogrzewana przez Słońce (prądy termiczne), po to, aby jak najszybciej pokonać daną trasę. Na zawodach liczy się to, kto jest sprawniejszy w wyszukiwaniu tych noszeń, kto lepiej obserwuje chmury, kto ma lepsze doświadczenie na terenie górskim i wie, na którym zboczu można nabrać wysokości, a z której strony wysokość będzie się bardzo szybko tracić. Trzeba to robić bezpiecznie i omijać takie pułapki, by tracić wysokość nad terenem, nad którym nie ma możliwości lądowania. – Od chwili, gdy szybowiec znajdzie się ok. 500 m nad lotniskiem, zawodnik zdany jest już tylko na swoje umiejętności, a zwłaszcza umiejętność wykorzystania tych prądów powietrza – tłumaczy pilot szybowcowy. A te trasy to są niebanalne odległości. Na zawodach w Finlandii zawodnicy ukończyli trasę 1 tys. km w ciągu jednego dnia! Poza zawodami rekordowy przelot przekroczył już 3 tys. km! A trzeba pamiętać, że oficjalną trasę można pokonać tylko w ciągu dnia. Przeliczając zatem, że w lecie długi dzień mógł trwać 14 godzin, szybowiec musiał lecieć ponad 200 km/h. Szybowce były już na wysokości 23 tys. m nad ziemią. Warto również dodać, że szybowiec ma o wiele większe możliwości niż np. paralotnia. Lata się nim szybciej i można to robić przy silnym wietrze, przy trudnych warunkach termicznych, w turbulencji, blisko skał i zboczy gór.

Doskonałość aerodynamiczna

Celem konstruktora szybowca jest, aby statek leciał jak najszybciej i jak najmniej opadał – to określa doskonałość aerodynamiczna. Szybowiec ponadto musi się zmieścić w wąskich prądach wznoszących, czyli musi też latać powoli. Taki projekt to nie lada wyzwanie, więc projektowanie aerodynamiki szybowca jest dużo trudniejsze niż budowa samolotu. – Jeżeli z 1 km szybowiec potrafi przelecieć 55 km, to my nazywamy to doskonałością 55. Można zbudować superorchideę, która będzie miała bardzo długie skrzydła i ogromną doskonałość aerodynamiczną, będzie bardzo dużo ważyła, ale technicznie będzie to niepraktyczne – zauważa wielokrotny rekordzista świata w szybownictwie. – Teraz częściej latamy na szybowcach, które mają ograniczoną rozpiętość do 15 lub 18 m i mają doskonałość ok. 55. Zależy nam na tym, aby szybowce były też łatwe w pilotażu, szybkie i zwrotne, do czego nadają się krótsze skrzydła.

Reklama

Pierwsze szybowce nie miały ograniczeń, była to klasa otwarta. De facto każdy, kto coś skonstruował, mógł na tym latać. Później wprowadzono ograniczenie do tzw. klasy standard, która miała skrzydła o rozpiętości 15 m i nie mogła mieć klap. – Dwie najpopularniejsze klasy, na których obecnie latamy, to klasa club – rozgrywana na starych szybowcach klasy standard i klasa 18-metrowa, która ustępuje klasie otwartej tylko nieznacznie. Szybowce ważą do 600 kg i mogą mieć klapę, czyli mechanizację na całym skrzydle. Te szybowce ani nie są za duże, ani nie mają za słabych osiągów, a jednocześnie są na tyle duże, że można w nich już zamontować silnik, który pozwoli wrócić w razie kłopotów z pogodą. Nadal istnieje klasa otwarta, ale w Polsce w tej klasie nie produkuje się obecnie żadnego szybowca. Są to bardzo drogie i jednostkowe konstrukcje – podkreśla nasz rozmówca i dodaje, że najwięcej medali zdobył na szybowcu Diana 2 produkowanym od 2005 r. – Właśnie przywiozłem szósty złoty medal mistrzowski z Australii. Diana wkrótce będzie miała następczynię w klasie 18 m produkowaną w Górkach Wielkich, i bardzo na to czekamy – mówi.

Jaki los szybownictwa?

W polskich klubach lata najwięcej szybowców 2-osobowych, na których można się szkolić czy polecieć z przyjacielem w trudniejszy teren. Na nich również rozgrywa się zawody. Niestety, liczebność pilotów w Polsce spada. Zdaniem Sebastiana Kawy, szybownictwo zostało bardzo obwarowane regulacjami formalnymi, przez co nauka szybowania stała się mało dostępna. – Brakuje też wsparcia ze strony państwa, co – moim zdaniem – jest bardzo dużym błędem, bo to szybownictwo jest najtańszym sposobem pozyskania i selekcji pilotów do lotnictwa: cywilnego, wojskowego czy do helikopterów pogotowia ratunkowego – zaznacza.

W szkółce szybowcowej można latać już od 14. roku życia. Jest to szkoła, która młodego człowieka uczy brania odpowiedzialności za siebie, za decyzje, które podejmuje, szkoła umiejętności współpracy w grupie i organizacji.

Współczesne aerokluby zostały pozostawione same sobie i muszą jakoś na siebie zarobić, np. organizując przeloty pasażerom. Same szkolenia zaś kuleją. Tak się dzieje w większości krajów na świecie. Są jednak wyjątki, gdzie szybownictwo jest doceniane. – W Niemczech aerokluby szkolą kadetów wojskowych na szybowcach. W USA 1,2 tys. godzin przeszkolenia na certyfikowanym szybowcu liczy się jako doświadczenie do linii lotniczych. W Polsce do doświadczenia zawodowego można zapisać sobie zaledwie 30 godzin z szybowca – wskazuje rozmówca Niedzieli.

W szybownictwie – obok latania jako zawodnik – niezwykłą przygodą może być organizacja wypraw – także tych dalekich. Sebastian Kawa przewodził wyprawie szybowcowej w Himalajach, gdzie z Krzysztofem Stramą wzlecieli ponad szczyty na 9,6 tys. m. Był także w Kaukazie, gdzie jako pierwszy człowiek na świecie wzniósł się szybowcem nad Elbrus. Wykonał również przelot 2 tys. km w Andach. Latał w Brazylii, Namibii, Nevadzie. A co dalej? – K2, ostatniego ośmiotysięcznika nie udało się zdobyć naszym himalaistom w zimie, chociaż Krzysztof Wielicki zdobył Mount Everest jako pierwszy zimą i byliśmy w tym pionierami. Może teraz uda się to nadrobić szybowcem? Najlepiej od razu i w lecie, i w zimie. Karakorum jest dużo lepsze do latania niż Himalaje – zapewnia Sebastian Kawa.

2024-02-27 11:03

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Chwalebne Dzieje Lotnictwa Polskiego

Niedziela sosnowiecka 39/2018, str. VI

[ TEMATY ]

lotnictwo

Piotr Lorenc

Poświęcenie sztandaru

Poświęcenie sztandaru

To były wielkie i podniosłe chwile dla lotnictwa polskiego. 16 września w sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jaworznie-Osiedlu Stałym i w Parku Gródek w Jaworznie-Pieczyskach odbyły się obchody Chwalebnych Dziejów Lotnictwa Polskiego, upamiętniające 100. rocznicę Polskiego Lotnictwa Wojskowego. Uroczystości zostały zorganizowane przez Światowe Stowarzyszenie Lotników Polskich (ŚSLP), którego prezesem jest Tadeusz Zemuła

Obchody rozpoczęły się w sanktuarium na Osiedlu Stałym. Koncelebrowanej Eucharystii przewodniczył ks. płk Stanisław Gulak. Podczas liturgii, z ceremoniałem wojskowym, ks. Gulak poświęcił sztandar Światowego Stowarzyszenia Lotników Polskich. Matką chrzestną sztandaru jest Karolina Kaczorowska – żona ostatniego prezydenta na uchodźstwie śp. Ryszarda Kaczorowskiego, a ojcem chrzestnym jest gen. dyw. pil. Tadeusz Mikutel. Ponadto w kaplicy pw. Matki Bożej Loretańskiej – Patronki Lotników złożona została urna z ziemią z grobu płk. pil. Stanisława Skarżyńskiego oraz odsłonięto epitafium upamiętniające jego rekordowy przelot przez Atlantyk w 1933 r. na trasie: Warszawa – Paryż – Senegal – Rio de Janeiro. Senator Czesław Ryszka – reprezentujący marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego – odsłonił tablicę: „Votum Gratiarum” w 100-lecie odzyskania niepodległości, a ks. Lucjan Bielas poświęcił powstające Muzeum Skarbiec, stanowiące spójny kompleks z kaplicą loretańską. Dodajmy jeszcze, że ks. prał. Józef Lenda – kustosz sanktuarium otrzymał z rąk Tadeusza Zemuły – prezesa zarządu głównego stowarzyszenia i gen. dyw. pilota Tadeusza Mikutela – zastępcy dowódcy operacyjnego rodzajów Sił Zbrojnych Wojska Polskiego pamiątkowy medal za długoletnią i owocną współpracę ze stowarzyszeniem, czego najlepszym dowodem jest stworzona od podstaw kaplica Matki Bożej Loretańskiej i organizowane co roku, od ponad 20 lat, zawsze w 3 niedzielę września, uroczystości patriotyczne.
CZYTAJ DALEJ

Św. John Henry Newman zostanie Doktorem Kościoła

2025-07-31 12:13

[ TEMATY ]

Św. John Henry Newman

Fot. CBCEW/Marcin Mazur/Vatican Media

Św. John Henry Newman

Św. John Henry Newman

Papież Leon XIV zaaprobował decyzję o nadaniu tytułu Doktora Kościoła św. Johnowi Henry’emu Newmanowi, konwertycie, pokornemu i niestrudzonemu poszukiwaczowi Prawdy. Doprowadziła ona przyszłego świętego od posługi anglikańskiego pastora do święceń kapłańskich i godności kardynała w Kościele katolickim. Był obrońcą ludzkiego sumienia, wybitnym teologiem i filozofem, a także prekursorem niektórych intuicji, które rozwinął i potwierdził Sobór Watykański II.

Jak informuje Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej, podczas audiencji, udzielonej dziś prefektowi Dykasterii do Spraw Kanonizacyjnych, kard. Marcello Semeraro, „Ojciec Święty zatwierdził pozytywną opinię wyrażoną przez Sesję Plenarną Kardynałów i Biskupów, członków Dykasterii ds. Spraw Kanonizacyjnych, dotyczącą tytułu Doktora Kościoła Powszechnego, który zostanie wkrótce nadany św. Johnowi Henry’emu Newmanowi”.
CZYTAJ DALEJ

Harcerska Poczta Polowa Powstania Warszawskiego

2025-07-31 20:23

[ TEMATY ]

Powstanie Warszawskie

Zdjęcie Tadeusz Bukowski ps. „Bończa”,

Zawiszacy. Łącznicy-listonosze Harcerskiej Poczty Polowej

Zawiszacy.  Łącznicy-listonosze Harcerskiej Poczty Polowej

1 sierpnia 2025 roku mija 81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego - zrywu, w którym ujawniły się wszelkie cechy tradycji powstańczej zapoczątkowanej przez insurekcję Kościuszkowską a przede wszystkim legendarne męstwo żołnierza polskiego i ofiarność ludności cywilnej. Żadne jednak powstanie narodowe nie miało tak powszechnego charakteru jak Powstanie Warszawskie. Jednym z jego fenomenów organizacyjnych na skalę światową była Harcerska Poczta Polowa.

Wybuch Powstania zaskoczył tysiące mieszkańców Warszawy, szczególnie tych niewtajemniczonych, daleko od swych domów. Działania wojenne na ulicach Warszawy sparaliżowały możliwość nie tylko przemieszczania się ale także komunikowania i kolejne dni trwali w niepewności o los bliskich. W takich właśnie okolicznościach już 2 sierpnia 1944 powstał pomysł zorganizowania łączności pocztowej dla ludności cywilnej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję