Parafia św. Józefa w Pułtusku obchodzi 20 lat istnienia. Z okazji jubileuszu o historii i współczesności tej wspólnoty z jej proboszczem ks. kan. Józefem Gawlikiem rozmawia ks. Adam Łach

Ks. Adam Łach: - Parafia św. Józefa obchodzi 20--lecie istnienia, jednak kościół i obiekty parafialne pochodzą z ubiegłych stuleci. Jaka jest historia tych szacownych budowli?

Ks. kan. Józef Gawlik: - Rzeczywiście, mimo że parafia jest młoda, to obiekty parafialne mają swą długą historię. W 1648 r. biskup płocki Karol Ferdynand Waza wyraził zgodę na przybycie do Pułtuska reformatów i założenie przez nich klasztoru. Zakonnicy pobudowali kościół i klasztor i pracowali tu owocnie do 1864 r., kiedy to po powstaniu styczniowym wywieziono ich do Włocławka. Świątynia przeszła wówczas pod zarząd proboszczów pułtuskiej kolegiaty. Klasztor natomiast został zamieniony w więzienie i temu celowi służył do 1990 r.

- Jak doszło do powstania parafii św. Józefa?

- Bp Bogdan Sikorski dekretem z 28 października 1982 r. erygował przy kościele św. Józefa parafię pod tym samym wezwaniem. Parafia obejmowała część Pułtuska, całą dzielnicę Popławy (dziś jest tam już kolejna parafia) oraz kilka wiosek. Na terytorium parafii znalazł się także kościół filialny w Kacicach pw. św. Stanisława Kostki. Pierwszym proboszczem został ks. Zdzisław Bartosik, który pracował tu przez 7 lat. Kolejne 8 lat duszpasterzował tu ks. Stanisław Czyż, zaś w 1997 r. Biskup Płocki mianował mnie proboszczem tej wspólnoty.

- Jubileusz to zawsze czas podsumowań. Co udało się zrobić w parafii przez te 20 lat?

- Kościół parafialny i filialny oraz plebania wymagały poważnych remontów od samego początku. Budynki te były zawilgocone i zagrzybione. Stan ruiny pogłębiła jeszcze wielka powódź z 1979 r. Ówczesny proboszcz ks. Zdzisław Bartosik przystąpił energicznie do pracy: dokonano remontu plebanii, uporządkowano otoczenie kościoła, został pobudowany nowy parkan okalający cmentarz przykościelny. Podjęto prace, usuwające skutki zawilgocenia tynków i murów, zaś świątynię wyposażono w nowe elektroniczne organy wysokiej klasy. Kolejny proboszcz ks. Stanisław Czyż kontynuował prace poprzednika. W kościele parafialnym została przełożona część posadzki, wtedy też przesunięto ołtarz, powiększając prezbiterium, a także wyremontowano zakrystię i jej wyposażenie. W kościele filialnym w Kacicach odnowiono ołtarze i pomalowano wnętrze świątyni. Do starego budynku plebańskiego dobudowano 2 pomieszczenia i piwnicę. Wtedy też rozpoczął się remont budynku poklasztornego, który władze zwróciły parafii w stanie kompletnej dewastacji.

- Co udało się zrobić przez lata, w których duszpasterzuje tu Ksiądz Kanonik?

- Bp Zygmunt Kamiński mianował mnie proboszczem w Pułtusku w 1997 r. Już na początku zauważyłem, że konieczna będzie kontynuacja remontów. W 1997 r. dokonaliśmy kolejnego remontu starej plebanii. W następnych latach kontynuowany był remont kościołów i budowli poklasztornej. Prace rozpoczęliśmy od fundamentów - trzeba było je odkopać i wzmocnić betonem oraz odwodnić i osuszyć. O skali tych prac mówią liczby: łączna długość fundamentów to 360 mb odkrytych na głębokość 1,6 m. Fundamenty zostały odizolowane folią pionową i odwodnione przez drenację, wykonano także instalację odprowadzającą wody gruntowe i opadowe do miejskiego kolektora deszczowego. Kościół został natomiast osuszony metodą iniekcji krystalicznej. W następnych latach wykonano nowe tynki na elewacji zewnętrznej i pomalowano całą elewację, wymieniono też wszystkie stare okna, w miejsce których zamontowano nowe - aluminiowe. Wtedy też dotknęło nas nieszczęście: wskutek ruchów podłoża kościół osiadł i pękł wzdłuż, przez co sklepienie groziło zawaleniem - trzeba było więc je przebudować. Następne prace przebiegały we wnętrzu kościoła: położono nowe tynki, po czym cały kościół został pomalowany. W kościele zamontowaliśmy centralne ogrzewanie. Dokonaliśmy także renowacji i konserwacji wszystkich ołtarzy bocznych, odrestaurowaliśmy częściowo ołtarz główny, a także zabytkową ambonę i konfesjonały. Były to bardzo kosztowne przedsięwzięcia, ponieważ wyposażenie kościoła jest zabytkowe - pochodzi z lat 1714-77. Inne prace to budowa nowej instalacji kanalizacyjnej (180 mb), oraz podłączenie budynków do kolektora sanitarnego.

- Remontu wymagał nie tylko kościół, lecz także inne budynki...

- Jak już wspomniałem, konieczny był remont zdewastowanego budynku poklasztornego. Część budynku przekazaliśmy nieodpłatnie diecezjalnej Caritas, która uruchomiła tu hospicjum. W drugiej części dokonaliśmy kapitalnego remontu: zostało położone kilka tysięcy m˛ nowych tynków, wykonano także nowe posadzki i sufity oraz pomalowano budynek wewnątrz i na zewnątrz. Problemem stało się zagospodarowanie tak wielkiego budynku, ponieważ powierzchnia klasztoru to ok. 1200 m˛. Rozważaliśmy wiele możliwości. Ponieważ jednak dekret bp. Bogdana Sikorskiego erygujący parafię zawierał polecenie budowy nowego domu parafialnego, postanowiliśmy - biorąc pod uwagę bliskość kościoła - że najlepszym rozwiązaniem będzie umieszczenie owego domu w budynkach poklasztornych. W tej chwili znajdzie się tu plebania, a także pomieszczenia służące np. grupom działającym przy parafii.

- Nie ma co ukrywać, że z takimi pracami wiążą się też ogromne koszty. Skąd parafia czerpała fundusze?

- W prace włączyli się oczywiście parafianie. Finanse trzeba było jednak też zdobywać z zewnątrz, od różnych instytucji i sponsorów. Tą drogą pragnę podziękować za wsparcie Urzędowi Generalnego Konserwatora Zabytków, Urzędowi Miasta i Gminy Pułtusk, Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Mazowieckiego, Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Wyższej Szkole Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora. Dużą pomoc i przychylność okazało także Starostwo Powiatowe w Pułtusku.

- Budowa dzieł materialnych w parafii możliwa jest przeważnie wtedy, kiedy w parafii kwitnie życie duchowe. Jakie ruchy religijne działają we wspólnocie pw. św. Józefa?

- W parafii istnieje Akcja Katolicka, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Ruch Rodzin Nazaretańskich, Ruch Światło-Życie wraz z Domowym Kościołem, schola parafialna, ministranci, Papieskie Dzieło Misyjne i Koła Żywego Różańca. Istnieje także Parafialny Klub Sportowy "Józef". Dzięki zaangażowaniu należących do ruchów i stowarzyszeń osób świeckich, a także dzięki gorliwej pracy księży wikariuszy: ks. Zbigniewa Morawskiego i ks. Waldemara Dziewulskiego wspólnoty te podejmują wiele cennych inicjatyw.

- Świadectwem duchowej żywotności parafii są również powołania kapłańskie. Iloma kapłanami może poszczycić się parafia św. Józefa?

- Mamy obecnie dwóch kapłanów z naszej parafii. Ks. Adam Pergół pracuje w Zambii, zaś ks. Grzegorz Walczak jest wikariuszem w Sierpcu. W płockim Seminarium studiuje Robert Kępczyński, zaś w zakonie pallotynów Dariusz Żebrowski.

- Jak układa się współpraca z instytucjami Pułtuska?

- Określiłbym ją jako modelową. Otrzymujemy pomoc i doznajemy życzliwości ze strony dyrektorów szkół, rektoratu Wyższej Szkoły Humanistycznej, władz miasta i powiatu, a także służby zdrowia. Warto chyba dodać, że dzieje się tak niezależnie od opcji politycznej, z której wywodzą się władze.

- Jakie ważne wydarzenia z życia parafii utkwiły Księdzu Kanonikowi w pamięci?

- Na pewno ważnym wydarzeniem było otwarcie i poświęcenie hospicjum Caritas, dokonane 9 sierpnia 2000 r. przez biskupa płockiego prof. Stanisława Wielgusa. Kolejne dzieło charytatywne to poświęcona 20 stycznia 2002 r. przez bp. Romana Marcinkowskiego świetlica środowiskowa dla biednych dzieci. 35 dzieci pod okiem nauczycieli i wychowawców codziennie odrabia lekcje, otrzymuje także podwieczorek. Warto przy tej okazji wspomnieć, ze powstał Społeczny Komitet Pomocy Dzieciom przy parafii św. Józefa, liczący w tej chwili ok. 40 osób. Członkowie komitetu przekazują comiesięczną składkę na obiady dla ubogich dzieci. Już od 2 lat ok. 50 dzieci otrzymuje w soboty i niedziele obiady w Domu Polonii. Trzeba przypomnieć także datę 9 stycznia 2000 r., kiedy to odbyła się u nas jubileuszowa celebracja sakramentu chrztu św., sprawowana przez Biskupa Romana, który też poświęcił odnowioną kaplicę Matki Bożej Anielskiej. Ważnym wydarzeniem było także 350-lecie poświęcenia kamienia węgielnego obchodzone w 1998 r. z udziałem bp. Zygmunta Kamińskiego. Teraz zaś czekamy na jubileusz 20-lecia parafii, któremu będzie przewodniczył Biskup Płocki.

- Dziękuję za rozmowę.