Katarzyna Jaskólska: - Jest Ksiądz dyrektorem Diecezjalnego Studium Organistowskiego od2 lat. Co zmieniło się podczas Księdza kadencji?

Ks. Bogusław Grzebień: - Prawdą jest, że na prośbę bp. Adama Dyczkowskiego powierzono mi pełnienie funkcji dyrektora Diecezjalnego Studium Organistowskiego. Od wielu lat istniało ono przy parafii pw. św. Michała Archanioła w Świebodzinie. Dzięki uprzejmości śp. ks. Benedykta Pacygi studium mogło istnieć, korzystając ze skromnych warunków lokalowych, jakie stwarzała parafia. Lokalizacja tego ośrodka była spowodowana centralnym położeniem miasta w naszej diecezji. Można było dostać się z każdej strony rozległego terenu. Jest to bardzo dobra motywacja i upraszczająca wiele sytuacji. Wieloletnim dyrektorem studium był ks. prał. Antoni Mackiewicz, który włożył w to dzieło wiele serca i czasu, wychowując wiele pokoleń organistów nie tylko dla naszej diecezji. Również i na jego prośbę została podjęta decyzja o zmianie osoby prowadzącej DSO. Po podjęciu decyzji o przejęciu studium przez nowego dyrektora, powstały również plany co do nowej lokalizacji. Wymogi stawiane przez czas, w którym się znajdujemy, kazały szukać nowego większego miejsca na funkcjonowanie DSO. Powstała wówczas myśl o wykorzystaniu sal wykładowych w Instytucie Filozoficzno-Teologicznym im. Edyty Stein w Zielonej Górze, gdzie mieści się filia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego. Kolejny raz dzięki uprzejmości dyrektora instytutu ks. dr. Grzegorza Chojnackiego, który również przed laty kończył Studium Organistowskie w Świebodzinie, mogliśmy wykorzystać sale do zajęć teoretycznych. Z pomocą przyszedł również dziekan ks. Andrzej Ignatowicz, proponując sale parafialne, które wykorzystaliśmy jako sale ćwiczeniowe instrumentalne. W ten sposób Ksiądz Dziekan stworzył nam komfortowe warunki, bo mamy do dyspozycji wraz z salami wykładowymi 7 sal. Powoli musimy gromadzić konieczne sprzęty dydaktyczne, dlatego czeka nas trochę wysiłku. To są plany na najbliższy czas, by stworzyć jak najlepsze warunki do kształcenia kandydatów. Poprosiłem również o pomoc kadrę wykładowców, którzy są specjalistami w swoich dziedzinach nauczania. Mam nadzieję, że powoli wszystko będzie układać się po naszej myśli.

- Kto może się tu kształcić? Czy są ograniczenia wiekowe? Czy trzeba mieć już jakieś podstawy, znać nuty, grać na instrumencie?

- Studium przeznaczone jest dla wszystkich, którzy mają w sobie dar, jakim jest talent muzyczny, bo przecież nie wszyscy muszą go posiadać. Generalnie przygodę z muzyką zaczyna się jak najwcześniej, ale studium zostało pomyślane o tych, którzy chcą i pragną zafunkcjonować w kościele jako osoby przygotowane do prowadzenia śpiewu czy jako organiści przygotowani do pełnienia tej posługi. Przyjmujemy osoby od 15. roku życia. Spowodowane jest to ilością materiału, jaki należy przyswoić, dlatego młodsi ze względów oczywistych muszą poczekać, bo nie dadzą sobie rady, chyba że ktoś jest geniuszem muzycznym. Zgłaszają się różne osoby, znające nuty, po szkołach muzycznych bądź też mające w swoim życiu epizody związane z muzyką. Przyjmujemy i tych z przygotowaniem muzycznym, i tych, którzy go nie mają. Dzielimy wtedy na grupy, w zależności od umiejętności i wiedzy. Czasami kierujemy do tzw. stopnia zerowego celem wyrównania poziomu wiedzy i umiejętności.

- Co jest ważne w kształceniu organisty - poza nauką gry na instrumencie?

- Funkcja organisty związana jest z posługą w liturgii. Dlatego koniecznością jest dobra jej znajomość, by organista wiedział, jak się poruszać w całości sprawowanych nabożeństw czy wszelkich uroczystości. Organista musi pojąć również podstawy prowadzenia i dyrygowania zespołem czy chórem. Koniecznością jest również umiejętność śpiewania, co nie wszystkim organistom czasami wychodzi.

- Na Uniwersytecie Zielonogórskim i innych uczelniach można zrobić specjalizację z muzyki kościelnej i tam nauczyć się grać na organach. Czy Księdza zdaniem taka osoba powinna dodatkowo ukończyć studium organistowskie?

- Przygotowanie studentów na specjalizacji, specjalności czy wydziale muzyki kościelnej, które istnieją na uniwersytetach, daje z całą pewnością odpowiednie kwalifikacje do tego, by pełnić zadania organisty. Warunkiem jest jednak nie tylko zdobycie bardzo dobrego warsztatu technicznego, jeżeli mamy na myśli organistów koncertujących, ale - jak wspomniałem - przygotowanie liturgiczne. Na UZ mamy również taką specjalność właśnie muzyki kościelnej. Tu również studenci mają możliwość odpowiedniego przygotowania się do pełnienia posługi organisty kościelnego. Mają właściwie wszystkie przedmioty konieczne do tego, by zostać wykwalifikowanym organistą. Ostatnie decyzje dotyczące zatwierdzania różnych dyplomów ukończenia szkół muzycznych czy studiów, decyzje i projekty podjęte przez Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych, które zostały skierowane do zatwierdzenia przez Komisję Episkopatu Polski ds. Liturgii, mówią o ujednoliceniu wydawanych świadectw uprawniających do wykonywania posługi organisty. Student kończący specjalność posiada wiedzę, która uprawnia go do wykonywania takiego zawodu. Gdyby były wątpliwości, zawsze może uzyskać potwierdzenie takiej wiedzy przez diecezjalną komisję ds. liturgii i muzyki.

- Po 4 latach studium opuszcza dobry organista. Jak powinna wyglądać jego praca na parafii - czy lepiej „walczyć” o doskonałość muzyki w kościele, czy raczej podporządkować się parafialnym nawykom?

- Parafie, które są na terenie diecezji, są bardzo zróżnicowane. Trzeba pamiętać o tym, że ludność zamieszkująca nasze tereny często przybyła z różnych stron, w większości ze Wschodu. Co prawda pokolenia, które dziś tutaj funkcjonują, zatarły czy powoli zacierają różnice widoczne niegdyś i w liturgii. Te różne, często związane z folklorem, oprawy liturgiczne odchodzą często w zapomnienie. Dzieje się tak również z winy młodych pokoleń, które świadomie odrzucają to, co było życiem ich rodziców, dziadków, to, co było ściśle związane z różnymi obchodami uroczystości religijnych. Nie ulega wątpliwości, że liturgia dla nas, katolików, powinna być centrum naszego życia. To tu przychodzimy czerpać siły, by móc żyć w naszej codzienności. Pytanie, czy walczyć o piękno liturgii, powinno być stawiane jak najrzadziej. Niestety doświadczenia pokazują, że często przyzwyczajamy się do istniejących w parafiach nawyków. Często nie zwracamy na niechlujstwo uwagi, staje się ono dla nas rutyną, a nie życiem. Marzeniem jest to, by każdy organista kończący swoje przygotowanie do pełnienia tej funkcji z wielkim zapałem starał się we współpracy z proboszczem czy współpracującymi księżmi budzić i porywać do piękna liturgii. Takie stawiamy sobie cele. Chcielibyśmy, by tak było. I taką mamy nadzieję.