Historia Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia sięga roku 1590, kiedy to pracownikowi jednego z browarów leżajskich Tomaszowi Michałkowi, na pniu ściętego drzewa objawiła się Matka Boża ze św. Józefem. Będąc pod silnym wrażeniem objawienia powtórzył miejscowym duchownym i władzom miasta słowa usłyszane od Matki Bożej: „Nie trwóż się, Michałku, Boga swego a Syna mego chwałę i pomoc moją poznacie. Tam sobie miejsce obrała, abym na mim ludzi ratowała i przed Synaczkiem zastępowała. Idźże tedy do starszego, co jest dozorcą miasta tego, powiedz mu, iż Syna mego jest wolą, by imieniem moim kościół mi tu zbudowano, w którym by ludzie modląc się mogli otrzymać przeze mnie to, czego by żądali”.
Nie uwierzono mu, został uwięziony i torturowany. Po wyjściu z więzienia w miejscu objawień wystawił krzyż. Wieść o tym zdarzeniu rozeszła się po całej okolicy. Do miejsca objawień pielgrzymowali ludzie z bliższych i dalszych okolic. Już w 1592 r. staraniem Reginy Piekarskiej wystawiono drewnianą kapliczkę pw. św. Anny, a w dwa lata później z inicjatywy Kacpra Głuchowskiego - drewniany kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. Były w nim trzy ołtarze. Jeden poświęcony św. Annie, drugi Krzyżowi, a w trzecim umieszczono obraz Madonny z Dzieciątkiem namalowany przez ks. Erazma z klasztoru bożogrobców, duszpasterzy miejscowej parafii.
Potrzeby duszpasterskie spowodowały, że dla coraz większej ilości pielgrzymów przybywających do łąskami słynącego obrazu Matki Bożej Pocieszenia, zwrócono się z prośbą do biskupa przemyskiego Macieja Pstrokońskiego o sprowadzenie zakonników św. Franciszka, by objęli to miejsce. Biskup znał Bernardynów. Już jako student w Krakowie często modlił się w ich kościele na Stradomiu. W 1603 r. zwrócił się do o. Hieronima Przybińskiego, prowincjała z propozycją objęcia tego miejsca. Prowincjał wysłał do boru leżajskiego dwóch zakonników z Przeorska. By zapewnić utrzymanie dla nich, pertraktował z marszałkiem wielkim koronnym Łukaszem Opalińskim.
4 kwietnia 1608 r. był dniem uroczystego wprowadzenia Ojców Bernardynów do Leżajska przez biskupa przemyskiego Macieja Pstrokońskiego. Przełożonym nowego klasztoru został Ojciec Stefan, a po trzech latach gwardianem został o. Zygmunt Niepołomski.
W latach 1518-28, dzięki fundacji marszałka wielkiego koronnego Łukasza Opalińskiego i jego żony Anny z Pileckich, powstała obecna świątynia. Budową kierował Antonio Pellaccini, przy współpracy Szymona Sarockiego. Konsekrowana przez biskupa przemyskiego Adama Nowodworskiego w 1630 r.
Na koronację Cudownego Obrazu Matki Bożej Pocieszenia w 1752 r. całą świątynię ozdobiono freskami. Wykonano 19 ołtarzy, stalle, a obrazy ołtarzowe wykonali bernardyni: o. Franciszek Lekszycki i brat zakonny Szymon Hermanowicz. Organy leżajskie, największy zabytek XVII wieku w Polsce. Twórcą w pierwszej fazie przed rokiem 1680 był Stanisław Studziński z Przeworska. Dalszą część wykonał Jan Głowiński z Krakowa. W 1688 r. był gotowy prospekt w nawie głównej, całkowite zakończenie prac nastąpiło w 1693 r. Praca nad rzeźbami trwała do 1723 r.
Czuwaniem modlitewnym z 4 na 5 kwietnia br. o godz. 18 rozpoczęto obchody 400-lecia przybycia Ojców Bernardynów do Leżajska.
W programie była Droga Krzyżowa na Kalwarii Leżajskiej, nabożeństwo bernardyńskie „Ave Maria” połączone z Apelem Jasnogórskim przed Cudownym Obrazem, Koronka Seraficka, Akt Oddania Niepokalanej, uroczysta Msza św. pod przewodnictwem prowincjała o. Czesława Gnieckiego, wystawienie Najświętszego Sakramentu i adoracja, o godz. 5.30 Godzinki o Matce Bożej i zakończenie czuwania. W czuwaniu wzięli udział zakonnicy z wszystkich klasztorów bernardyńskich w Polsce.
Kustosz o. Jarosław Kania wraz ze współbraćmi leżajskiego klasztoru zaprasza na inne uroczystości Roku Jubileuszowego do Leżajska, które będą obchodzone do końca 2008 r.