Reklama

Najstarsza Nekropolia Rzeszowa 1792-1909

Niedziela rzeszowska 44/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Stary Cmentarz w Rzeszowie został otwarty w 1792 r. na mocy cesarskiego dekretu, który zakazywał chowania zmarłych na cmentarzach przykościelnych (kościół farny) i nakazywał zakładanie nowych poza obrębem miast. Obszar obecnego cmentarza, który od jego zamknięcia w 1909 r. nazywany jest Starym Cmentarzem, w XVIII w. znajdował się na obrzeżach Rzeszowa, obok kościoła Świętego Ducha (obecnie Świętej Trójcy), na terenie ogrodu należącego do szpitala dla ubogich.
Do dziś zachowały się 622 groby (kamienne i ziemne) o dużych walorach artystycznych i zabytkowych. Spoczywają tu uczestnicy polskich powstań narodowych: kościuszkowskiego, listopadowego i styczniowego; mieszkańcy Rzeszowa: (Jacenty Gałęzowski, Wiktor Adam Zbyszewski, ks. Feliks Dymnicki), a także ofiary II wojny światowej.
Stary Cmentarz nie zawsze był traktowany jak miejsce święte. Podczas niemieckiej okupacji, a także długo po jej zakończeniu był obiektem grabieży i dewastacji, a decyzją władz okresu komunistycznego został przeznaczony do likwidacji w celu utworzenia parku. Jednak sprzeciw instytucji kultury, społeczeństwa na czele z Włodzimierzem Kozło udaremniło wykonanie tego projektu. W 1968 r. cały kompleks cmentarny został wpisany do rejestru dóbr kultury i podlega ochronie prawnej.
Ta najstarsza istniejąca rzeszowska nekropolia od wielu lat czekała na wykonanie pilnych prac konserwatorskich, a troska o cmentarz opierała się głównie na pracy społecznej. Znaczne ożywienie prac konserwatorskich przy zabytkowych nagrobkach nastąpiło w latach 80. i na początku lat 90. Kolejny kryzys to rok 1996, kiedy to zmarł długoletni społeczny opiekun Starego Cmentarza Włodzimierz Kozło.
Z inicjatywy córki Zmarłego, Wiktorii Helwin, powołane zostało do życia w 2001 r. Stowarzyszenie Opieki nad Starym Cmentarzem nazwane imieniem obrońcy i wieloletniego opiekuna tej nekropolii. Statutowym celem Stowarzyszenia jest ochrona substancji zabytkowej istniejącej na cmentarzu, a także przywrócenie należytego wyglądu i szacunku godnego tej najstarszej zachowanej nekropolii naszego miasta.
Założenia Stowarzyszenia współpracującego z Urzędem Miasta, Służbą Ochrony Zabytków, Miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej w dużej mierze realizowane są na bieżąco. Przede wszystkim wznowiono prace konserwatorskie przy zabytkowych nagrobkach, zmieniono nawierzchnię głównej alei i alejki bocznej południowej, poprawiono chylące się ogrodzenie od ul. Spytka Ligęzy. Ponadto z trzech zaniedbanych mogił ziemnych utworzono jeden duży grób zbiorowy Ofiar II wojny światowej z września 1939 r. i przełomu lipca-sierpnia 1944 r. (łącznie 89 osób), które dotąd spoczywały jako bezimienne. Wśród nich jest ks. Jan Szczerbiński, ofiara bombardowania ul. Zygmuntowskiej. Przy tym grobie 2 listopada po Mszy św. o godz. 17.00, w czasie procesji, zostanie odprawiona modlitwa. Stowarzyszenie zaprasza również wszystkich mieszkańców do udziału w pierwszej rzeszowskiej kweście na rzecz ratowania pomników nagrobnych, która odbędzie się 1 i 2 listopada br. na terenie Starego Cmentarza.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Św. Maksymilian Kolbe w serialu sławnego reżysera. Co mówi o dramacie sam autor?

2024-11-18 09:52

[ TEMATY ]

wywiad

św. Maksymilian Kolbe

święci

Martin Scorsese

David Shankbone, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Common/Archiwum Ojców Franciszkanów w Niepokalanowie

Martin Scorsese, reżyser dramatu "Święci" i Św. Maksymilian Kolbę

Martin Scorsese, reżyser dramatu Święci i Św. Maksymilian Kolbę

W związku z zaplanowaną na 17 listopada na kanale Fox Nation premierą 8-odcinkowego dramatu filmowego „Święci”, jego reżyser Martin Scorsese udzielił wywiadu m.in. amerykańskiej agencji AP. Mówiąc o powstaniu obecnego dzieła podkreślił, że po „Ostatnim Byku” z 2016 (o skomplikowanym życiu boksera Jake’a LaMotta - mistrza świata wagi średniej w 1949), „naprawdę uważałem, że będzie to mój ostatni film”. Sądził wówczas, że z uwagi na filmy, które Bertolucci, Tavianis i inni nakręcili dla włoskiej telewizji RAI, a zwłaszcza z powodu filmów historycznych Roberto Rosselliniego, że przyszłością kina jest telewizja, a dokładniej ta zmieszana z kinem.

„Chciałem zbadać takie tematy, jak co to znaczy być świętym i skąd pochodzą takie postacie” - tłumaczył dalej 82-letni twórca. Zaznaczył, że gdy projekt realizacji tego tematu z włoską stacją rozpadł się, skierował swoje duchowe zainteresowania na filmy takie, jak "Ostatnie kuszenie Chrystusa", "Kundun" i "Milczenie". Teraz jednak, kilkadziesiąt lat później, serial „Święci” został wznowiony i ukończony, gdy reżyser dostał zielone światło od amerykańskiego kanału Fox Nation.
CZYTAJ DALEJ

Ukraina: liczby za którymi kryje się 1000 dni wojny

2024-11-19 10:20

[ TEMATY ]

wojna na Ukrainie

Karol Porwich/Niedziela

Za tysiącem dni od rozpoczęcia przez Rosję wojny w Ukrainie kryje się wiele liczb będących wyrazem tragicznego czasu i rozdzierającej serce przestrzeni, w których toczy się konflikt, który łamie ludzkie życie i burzy marzenia. Bardzo często są to liczby szacunkowe bądź wręcz ukryte, ponieważ wojna toczy się również na polu informacji. Przede wszystkim istnieje liczba, którą najtrudniej oszacować, ponieważ jest najbardziej ukryta: liczba ofiar.

We wrześniu amerykański dziennik The Wall Street Journal, powołując się na źródła wywiadowcze, napisał, że około miliona Ukraińców i Rosjan zostało zabitych lub rannych od 24 lutego 2022 roku. Większość z nich to żołnierze obu stron, a następnie ukraińscy cywile. W tym samym miesiącu brytyjska BBC i niezależna strona internetowa Mediazona prześledziły nekrologi 70 000 zabitych rosyjskich żołnierzy w Ukrainie - 20 procent z nich było ochotnikami. Liczby podane przez The Wall Street Journal wydają się być zgodne z tym, co rok wcześniej - w sierpniu 2023 roku - podał amerykański dziennik The New York Times, według którego już wtedy wojna pochłonęła ok. 500 000 ofiar.
CZYTAJ DALEJ

Projekt rozporządzenia MEN łamie nasze konstytucyjne prawa

2024-11-19 11:41

[ TEMATY ]

MEN

edukacja zdrowotna

Barbara Nowacka

mocny list

PAP

Minister Barbara Nowacka

Minister Barbara Nowacka

21 listopada br. mija termin konsultacji publicznych ws. obowiązkowego przedmiotu edukacja zdrowotna, który planuje wprowadzić MEN. Przeciwko temu projektowi w imieniu tysięcy rodziców i blisko 100 organizacji społecznych protestuje Koalicja na Rzecz Ocalenia Polskiej Szkoły. Zwraca się też z apelem do podmiotów opiniujących projekt, aby były wyrazicielami głosów pominiętej w dyskusji strony społecznej. "Domagamy się przestrzegania naszych konstytucyjnych praw, które łamie projekt rozporządzenia MEN!" - czytamy w liście opublikowanym na stronie ratujmyszkole.pl.

Publikujemy treść listu otwartego:
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję