Reklama

Piękno ocalone od zapomnienia

Burzliwa historia ziemi śląskiej pozostawiła swoje piętno na wielu zabytkach kultury. Szczególnie na przestrzeni wieków ucierpiały budowle drewniane, które od lat ubogacały tutejszy krajobraz. Do jednej z perełek architektury drewnianej można zaliczyć ocalały cudem Bożej Opatrzności kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Smarchowicach Śląskich, parafia Przeczów, dekanat namysłowski.

Niedziela legnicka 33/2003

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kościół zbudowano w końcu XVI w., zachowany do dziś renesansowy tryptyk-ołtarz nosi datę 1603 r., ambona 1604 r. Wspominając smarchowicki kościół, o którym kard. Henryk Gulbinowicz podczas wizytacji kanonicznej w 1992 r. powiedział: "tu człowiek czuje się wspaniale - tu można się modlić...", warto przywołać w pamięci wydarzenia historyczne ściśle związane z losami miejscowej ludności i tutejszą świątynią.
Zbrojne wypady na Śląsk spowodowały podczas wojen husyckich (1419-34) olbrzymie straty materialne i ogromny ubytek ludności na tych terenach. Kiedy w 1428 r. w bitwie z husytami zginął ostatni książę Jan Ziębicki, w 1459 r. Śląsk przeszedł pod władzę książąt czeskich, by w 1526 r. razem z Czechami dostać się pod zwierzchność austriackich Habsburgów. Wojna trzydziestoletnia stoczona pomiędzy katolikami i protestantami dopełniła zniszczeń ziemi śląskiej. W 1740 r. król Prus Fryderyk II, wykorzystując osłabienie monarchii habsburskiej, wkroczył ze swoimi wojskami na teren Śląska. Wszczęta wówczas I wojna śląska zapoczątkowała wieloletnie wojny między Prusami i Austrią o tę bogatą i urodzajną ziemię. Kolejna III wojna śląska (1756-63) przesądziła o przynależności większej części Śląska do państwa pruskiego. Wojska napoleońskie pojawiły się na Śląsku 20 lutego 1807 r., zdobywając twierdze - świdnicką, nyską i kłodzką. Po klęsce Napoleona w 1812 r. teren Śląska ponownie uległ zniszczeniu i grabieży. Podczas I wojny światowej w 1914 r. w szeregi armii niemieckiej powołano niemal wszystkich zdolnych do służby wojskowej mężczyzn na Śląsku. Przedłużająca się wojna, głód i zniszczenia i tym razem nie oszczędziły miejscowej ludności. Kolejny etap w historii to okres II wojny światowej. 21 stycznia 1945 r. podczas bitwy między Smarchowicami a Namysłowem i Niwkami rozbito wycofujące się wojska niemieckie. Kości żołnierzy odkryto w czasie prac leśnych w Niwkach w 1968 r. i przeniesiono do wspólnej mogiły na cmentarzu w Przeczowie. Tyle historii w najkrótszym ujęciu. Świadkami wielu z tych wydarzeń był smarchowicki kościółek.
Należy podkreślić, że drewniany kościół w Smarchowicach Śląskich jest dziełem unikalnym ze względu na swoją szacowną metrykę. Reprezentuje bowiem wczesną fazę budownictwa skromnych świątyń protestanckich, posiada walory historyczne i estetyczne (prosta bezwieżowa forma z autentycznym XVII-wiecznym wyposażeniem). Konstrukcję zrębową stanowią ogromne oryginalne bale modrzewiowe. Jak notują kroniki, ostatnie gruntowe odnawianie poprzez oszalowanie deskami miało miejsce w 1848 r. Remonty przeprowadzano w 1922 i 1928 r. Wtedy to prawdopodobnie kościół został podmurowany cegłą. W 1989 r. pokryto dach nowym gontem. Prace wykonali górale spod Nowego Targu z majstrem Józefem Kadłupkiem. W tym samym roku miejscowi pracownicy Wiesław Kudelski i Gabryel Molka oczyścili ściany ze starej farby i dokonali flekowania między belkami. Od 2001 r. zaczęto przywracać kościołowi pierwotną formę i wygląd. Usunięto zewnętrzne oszalowanie z desek. Zgodnie z ekspertyzą wykonaną przez Politechnikę Wrocławską i zaleceniem konserwatora zastosowano wzmocnienie ścian w postaci lisic, założono nowe podwaliny z modrzewia, wykonano sufit, zakonserwowano ściany i dach. Dzisiaj, po 3 latach mozolnej pracy, ksiądz proboszcz, mieszkańcy wioski, a także wykonawcy remontu - firma Józefa Margasiaka z Raby Wyżnej k. Nowego Targu z dumą pokazują "ginące piękno", które udało się ocalić od zapomnienia. Opiekun i duszpasterz kościoła w Smarchowicach - proboszcz parafii macierzystej z Przeczowa, ks. Jan Kurcoń, wspomina, że kiedy w 2000 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał decyzję o remoncie kościoła filialnego w Smarchowicach Śl., był przerażony. Skąd materiały, pieniądze i siły? Wstępny kosztorys opiewał na 200 tys. zł, a kasa była pusta. Pierwsze 5 m3 drewna modrzewiowego kupił proboszcz z własnych oszczędności, później kosztem wielu wyrzeczeń miejscowa ludność dołożyła kilka tysięcy, pomógł Urząd Miasta w Namysłowie, znaleźli się życzliwi ludzie, częściowo dofinansowało Ministerstwo Kultury. Dziś z perspektywy czasu to, co wydawało się niemożliwe, stało się faktem, dla Boga nie ma bowiem rzeczy niemożliwych.
Podczas tegorocznego odpustu 15 września wierni ze Smarchowic Śląskich i nie tylko podziękują Bogu za dar odnowionej świątyni, będąc szczęśliwi, że ich dbałość o dom Boży została nagrodzona z pożytkiem dla następnych pokoleń zamieszkujących ziemię śląską.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Ilu uczniów chodzi na katechezę? Podano oficjalne dane

2025-12-04 08:01

[ TEMATY ]

katecheza

Adobe Stock

Procentowo największe zainteresowanie lekcjami religii jest w Rzeszowie (77,6 proc.) i w Białymstoku (72,9 proc.) – wynika z danych zebranych przez PAP w stolicach województw. Najmniejsze – w Szczecinie (36 proc.) i we Wrocławiu (35 proc.).

Z danych przekazanych PAP przez Urząd Miasta Rzeszowa wynika, że w tym mieście chęć uczestnictwa w lekcjach religii zadeklarowało 77,6 proc. wszystkich uczniów. To najwyższa deklarowana procentowa frekwencja w Polsce. W szkołach podstawowych wynosi ona 90 proc., a w szkołach średnich – 64,5 proc. uczniów.
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV ujawnił, dokąd pragnie pojechać w następną podróż apostolską

2025-12-03 10:18

[ TEMATY ]

Leon XIV

Vatican Media

Na pokładzie samolotu z Bejrutu do Rzymu, po zakończeniu swej pierwszej podróży apostolskiej – do Turcji i Libanu - Papież Leon XIV ujawnił, dokąd chciałby się wybrać w kolejne podróże apostolskie. Mówił m.in. o Afryce.

Podczas konferencji prasowej w samolocie z Bejrutu do Rzymu dziennikarka argentyńskiej „La Nación” Elisabetta Piqué zapytała Leona XIV, dokąd zamierza się wybrać w następną podróż apostolską i czy będzie to Ameryka Południowa.
CZYTAJ DALEJ

Diamentowe pióro

2025-12-05 10:14

Magdalena Lewandowska

Zwycięzcą tegorocznego Diamentowego Pióra została Aleksandra Kossak z Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie.

Zwycięzcą tegorocznego Diamentowego Pióra została Aleksandra Kossak z Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie.

– Te prace pokazują piękne, wyjątkowe i głębokie pisanie ludzi młodych – mówi ks. Jerzy Babiak

Znamy już tegorocznych zwycięzców Dolnośląskiego Konkursu Literackiego o Laur Diamentowego Pióra. I miejsce zdobyła praca Aleksandry Kossak z Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza w Nowej Rudzie, II miejsce Kacper Wąsowicz z II Liceum Ogólnokształcącego w Świdnicy i trzecie ex aequo – Stanisław Skupień, IV Publiczne LO Zakonu Pijarów w Bolesławcu i Kajetan Lenik, Liceum Ogólnokształcące nr X we Wrocławiu. W konkursie wzięło udział 171 młodych uczestników z 26 miejscowości Dolnego Śląska. Zadaniem, przed jakim stanęli uczniowie, było napisanie pracy na jeden z dwóch tematów:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję