Śląsk pałacami stoi i to rzecz pewna, a przekonać się o tym można nawet wtedy, kiedy cel naszej podróży wydaje się zupełnie inny. Jak choćby pewnego majowego dnia, kiedy w drodze do Miedar odkryłam na mapie Google istnienie w Brynku zespołu pałacowo-parkowego. Zaledwie 2,5 km za Tworogiem, na wysokości zjazdu na Pyskowice, tablice kierują niezwykle czytelnie w przeciwnym do zjazdu kierunku – do miejsca, któremu naprawdę warto poświęcić dłuższą chwilę. Po pierwsze – by je podziwiać. Po drugie – by pooddychać świeżym powietrzem i odpocząć w zieleni.

Trudno się połapać?

Choć obecny kształt brynecki pałac zawdzięcza przebudowie rozpoczętej w 1905 r., to jego zręby i sam Brynek są sporo starsze, a jego historia brzmi bardzo światowo i nie całkiem prosto. Miejscowość powstała ok. 1530 r. i aż do połowy XVIII wieku należała do szlacheckiej rodziny de Verdugo z Katalonii. Pierwszy z rodu – Juan Francisco Julio, osiadły w pałacu w pobliskim Tworogu, odziedziczył dobra tworoskie, do których należał również Brynek, na mocy testamentu swego kuzyna – hrabiego Jerzego Leonarda Colonny. Ponownie w ręce rodu Colonnów Brynek wraz z pozostałymi włościami trafił pod koniec kwietnia 1757 r. po bezpotomnej śmierci Franciszka Karola Wilhelma de Verdugo. W posiadaniu Colonnów majątek był, z małymi przerwami, do 1813 r., kiedy to za 130 tys. talarów przejął go dobroduszny i pobożny baron Karol von Gastheimb, którego staraniem wybudowano kościół św. Antoniego w Tworogu. W 1823 r. dobra w Brynku zakupił wrocławski mieszczanin żydowskiego pochodzenia Bernhard von Rosenthal. Cztery lata później na zrębach dawnego dworu Rosenthal wzniósł pierwszy pałac, który w 1872 r. został rozbudowany o dwa skrzydła boczne. Gdy w 1889 r. zmarł ostatni z Rosenthalów, dziedziczką dóbr została jego 7-letnia córka, w której imieniu opiekę nad majątkiem sprawował opiekun prawny. Wszystko to do czasu, gdy dobrami w Brynku zainteresował się hrabia Henckel von Donnersmarck, pochodzący z katolickiej bytomsko-siemianowickiej linii rodu.