Gdy trumna znikała w mroku Bazyliki św. Piotra, rozległ się spontaniczny aplauz 50 tys. ludzi zgromadzonych na placu, a nad głowami pojawił się transparent z napisem: „Santo subito”. Tak wierni prosili, aby Kościół jak najszybciej ogłosił Benedykta XVI świętym.
W czwartek 5 stycznia rano plac św. Piotra spowiła mgła, która zakrywała nawet kopułę bazyliki. Było zimno, gdy około 8.45, przy biciu dzwonów, z bazyliki została wyniesiona cyprysowa trumna z doczesnymi szczątkami Benedykta XVI i złożona przed ołtarzem. Śledziłem wszystko z tarasu – korytarza łączącego lewą kolumnadę placu św. Piotra z fasadą bazyliki. Gdy zobaczyłem trumnę, którą ustawiono na dywanie tuż przed schodami bazyliki, myślami wróciłem do dnia sprzed 17 lat – 8 kwietnia 2005 r., kiedy to w tym samym miejscu znajdowała się trumna Jana Pawła II. Tym razem w trumnie spoczywały zwłoki Josepha Ratzingera, który właśnie w 2005 r. jako dziekan Kolegium Kardynalskiego przewodniczył Mszy św. pogrzebowej. Wiedziałem, że tak jak w czasie poprzedniego pogrzebu, przed wyniesieniem zwłok papieża emeryta na plac w Bazylice św. Piotra miał miejsce szczególny obrzęd zamknięcia trumny, podczas którego został odczytany dokument zwany Rogito – krótki życiorys zmarłego papieża. Włożono go do trumny wraz z watykańskimi monetami i medalami wybitymi w czasie pontyfikatu Benedykta XVI w latach 2005-13 oraz jego paliuszami: arcybiskupa metropolity Monachium oraz papieskim.
Reklama
Mistrz ceremonii papieskich – ks. prał. Diego Giovanni Ravelli i abp Georg Gänswein, sekretarz papieża seniora, położyli na trumnie ewangeliarz. Chwilę potem rozpoczęła się modlitwa różańcowa odmawiana przez 50 tys. zgromadzanych na placu wiernych (w ciągu 3 dni, gdy ciało Benedykta XVI było wystawione w bazylice, oddało mu hołd ok. 200 tys. osób).
Na uroczysty pogrzeb Benedykta XVI przybyły jedynie dwie delegacje oficjalne, włoska i niemiecka – prezydent Republiki Włoskiej Sergio Mattarella i premier Giorgia Meloni, a także prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, kanclerz Olaf Scholz i premier Bawarii Markus Söder. W pierwszym rzędzie zasiedli: królowa Hiszpanii Zofia oraz król Belgii Filip z żoną. W pogrzebie uczestniczyli ponadto prezydenci: Polski – Andrzej Duda, Litwy – Gitanas Nauseda, Portugalii – Marcelo Rebelo de Sousa, Słowenii – Nataša Pirc Musar i Węgier – Katalin Novák. Obecni byli również premierzy: Polski – Mateusz Morawiecki, Czech – Petr Fiala i Słowacji – Eduard Heger. W imieniu Francji w pogrzebie uczestniczył Gérald Darmanin, minister spraw wewnętrznych. Nie przybyli natomiast szefowie najważniejszych instytucji Unii Europejskiej, a większość krajów była reprezentowana przez swych ambasadorów przy Stolicy Apostolskiej, m.in. Stany Zjednoczone (w pogrzebie Jana Pawła II uczestniczyło trzech prezydentów USA). Z Polski byli też posłowie, senatorowie i przedstawiciele instytucji państwowych.
Reklama
Msza św. pogrzebowa Benedykta XVI przejdzie do historii – przewodniczył jej, jak to zazwyczaj bywa, dziekan Kolegium Kardynalskiego kard. Giovanni Battista Re, ale po raz pierwszy w naszych czasach w papieskim pogrzebie uczestniczył również obecny Ojciec Święty. Eucharystię koncelebrowało 300 biskupów i 3,7 tys. kapłanów z całego świata. Z Polski przybyli kardynałowie Stanisław Dziwisz i Kazimierz Nycz oraz siedemnastu biskupów. Franciszek w krótkiej homilii powiedział m.in.: – To właśnie wierny lud Boży, który zgromadzony towarzyszy i powierza życie tego, który był jego pasterzem... Jak kobiety z Ewangelii przy grobie, jesteśmy tutaj z wonnościami wdzięczności i namaszczeniem nadziei, aby jeszcze raz okazać mu miłość, która nie ginie; chcemy to uczynić z tym samym namaszczeniem, mądrością, łagodnością i oddaniem, jakimi potrafił obdarowywać przez lata. Chcemy wspólnie powiedzieć: „Ojcze, w Twoje ręce powierzamy jego ducha”. Benedykcie, wierny przyjacielu Oblubieńca, niech twoja radość będzie doskonała, gdy będziesz słyszał ostatecznie i na zawsze Jego głos!
Reklama
Pomyślałem wtedy o tych wszystkich latach spędzonych przez kard. Ratzingera/Benedykta XVI w Rzymie, gdy plac św. Piotra był „jego” placem. Dawny arcybiskup Monachium przybył do Watykanu na początku 1982 r. i codziennie przechodził przez plac przed bazyliką, idąc do pracy w Kongregacji Nauki Wiary. Tak było przez 25 lat aż do konklawe w 2005 r., gdy 19 kwietnia 2005 r. zobaczyłem go na placu, ale już w Loży Błogosławieństw jako nowo wybranego biskupa Rzymu. Przez następnych 8 lat plac św. Piotra był dla niego szczególną „katedrą św. Piotra” – tu spotykał się z wiernymi na Mszach św. i audiencjach, aż po tę ostatnią 27 lutego 2013 r. Przybyły na nią dziesiątki tysięcy wiernych, bo w ciągu tych 8 lat papież podbił serca milionów ludzi, którzy chcieli okazać mu swoją bliskość. Po audiencji Benedykt XVI długo jeździł samochodem po placu, by ze wszystkimi się pożegnać. Do zgromadzonych na audiencji Polaków wypowiedział wzruszające słowa: „Witam serdecznie wszystkich Polaków. Ostatnia audiencja generalna jest okazją, by podziękować Bogu za nasze wspólne spotkania. Dziękuję za waszą obecność tu, w Rzymie, w minionych latach, za wspólną modlitwę, za wszelkie dowody bliskości, sympatii i pamięci. Dziękuję Bogu za pielgrzymkę do Polski na początku mojego pontyfikatu i serdeczne przyjęcie, jakiego doznałem. Mając wielkiego orędownika przed Bogiem Jana Pawła II, «trwajcie mocni w wierze!». Proszę was nadal o modlitwę w mojej intencji i w intencjach Kościoła”. Nie ukrywam, że były to dla mnie bardzo wzruszające, ale i smutne chwile.
Od kiedy Benedykt XVI już jako papież senior zamieszkał w swojej pustelni w Ogrodach Watykańskich, wrócił na plac tylko jeden raz – 27 kwietnia 2014 r. z okazji kanonizacji Jana Pawła II i Jana XXIII. Siedząc z boku, uczestniczył we Mszy św., którą odprawił Franciszek. Kanonizacja ta była czymś bardzo szczególnym, bo zdawałem sobie sprawę, że na placu było „obecnych” czterech papieży – nie tylko Franciszek i Benedykt XVI, ale także – w relikwiarzach – Jan XXIII i Jan Paweł II.
Po Mszy św. pogrzebowej Benedykta XVI trumna została przeniesiona do bazyliki. Po drodze papież Franciszek podszedł do niej i położył dłoń na wieku. Chór śpiewał In Paradisum deducant te angeli i znowu zaczął bić dzwon. Benedykt XVI opuszczał plac, tym razem na zawsze – jego trumna została umieszczona w grobie, w którym do momentu beatyfikacji znajdowała się trumna ze zwłokami Jana Pawła II.
W czasie, gdy wynoszono trumnę, rozległ się spontaniczny aplauz zgromadzonych, a na placu pojawił się transparent z napisem: „Santo subito” – wierni prosili, aby Kościół jak najszybciej ogłosił zmarłego papieża świętym. Ludzie, którzy mieli sposobność i przywilej poznać lepiej Benedykta XVI, są przekonani o jego świętości. Mówili mi, że nie modlą się za zmarłego papieża, ale do papieża, bo jest on już naszym orędownikiem w niebie.
Rok 1981 był rokiem szczególnym: zaczął się radośnie, od wizyty delegacji „Solidarności” w Watykanie, później był dramat zamachu na Jana Pawła II, którego byłem świadkiem, i żałoba po śmierci prymasa Stefana Wyszyńskiego. W 1981 r. rozpoczął się również nowy rozdział w moim życiu - zacząłem pracę w Watykanie. W tym samym roku przyjechał do Rzymu kard. Joseph Ratzinger, którego Jan Paweł II powołał na urząd prefekta Kongregacji Nauki Wiary. Ponieważ mieszkaliśmy po przeciwnych stronach Placu św. Piotra, w drodze do pracy zacząłem spotykać Kardynała udającego się do Pałacu Sant’Uffizio, siedziby Kongregacji. I tak było przez wiele lat... (W. R.)
W piątkowy wieczór 7 lutego br. wychodziłem z domu - szedłem na kolację do sąsiadów, gdy zadzwonił telefon. Wróciłem i podniosłem słuchawkę. Od razu rozpoznałem głos abp. Georga Gänsweina, prefekta Domu Papieskiego: - Panie Włodku, dziś rano papież Benedykt skończył odpowiadać na Pańskie pytania. Zaniemówiłem z emocji. Oczywiście, od wielu tygodni spodziewałem się tej wiadomości, ale gdy usłyszałem ją z ust sekretarza Papieża emeryta, wzruszyłem się do głębi. Wtedy dopiero w pełni zdałem sobie sprawę, że Benedykt XVI uznał za stosowne przekazać mi swe wyjątkowe i unikalne świadectwo, mówiące o jego współpracy i przyjaźni z Janem Pawłem II. Ten szczodry gest był dla mnie wielkim darem, ale pomyślałem, że jest to przede wszystkim dar Papieża emeryta dla jego świętego Poprzednika.
Wszystko zaczęło się jesienią 2013 r., kiedy powstał pomysł publikacji książki ze świadectwami o bł. Janie Pawle II. Już z okazji beatyfikacji przygotowałem serię wywiadów, które były publikowane w „Niedzieli”, w dzienniku „L’Osservatore Romano”, a także w amerykańskim miesięczniku „Inside the Vatican”. Z racji zbliżającego się dnia kanonizacji włoskie wydawnictwo „Ares”, związane z Opus Dei, zaproponowało mi opublikowanie ok. 20 wywiadów z przyjaciółmi i współpracownikami Jana Pawła II - niektóre uaktualniłem z pomocą moich dawnych rozmówców, ale większość była przygotowana w perspektywie kanonizacji. Przyjąłem propozycję, zważywszy na wielkie zasługi „Ares” dla kultury katolickiej we Włoszech, ale również dlatego, że Karol Wojtyła miał szczególne związki z tym wydawnictwem. W 1974 r. Rzymskie Centrum Spotkań Kapłańskich (CRIS) zaprosiło Arcybiskupa Krakowa jako prelegenta na cykl spotkań. Kard. Wojtyła przygotował przemówienie, które wraz z jego innymi wypowiedziami zostało następnie opublikowane przez wydawnictwo „Ares” w formie książkowej. Już jako papież Jan Paweł II rozdawał tę książkę swoim gościom.
Postanowiłem podzielić moje wywiady na pięć grup: starzy przyjaciele, którzy znali Karola Wojtyłę jeszcze w czasach krakowskich (prof. Stanisław Grygiel, dr Wanda Półtawska, kard. Stanisław Nagy), sekretarze papieża Jana Pawła II (kard. Stanisław Dziwisz, abp Mieczysław Mokrzycki, abp Emery Kabongo); współpracownicy watykańscy (kard. Camillo Ruini, kard. Angelo Sodano, kard. Tarcisio Bertone, ks. prał. Paweł Ptasznik, dr Joaquin Navarro-Valls), świadkowie życia i śmierci (bp Javier Echevarría Rodríguez, Arturo Mari, Gianfranco Svidercoschi, Egildo Biocca, prof. Renato Buzzonetti), osoby związane w różny sposób z procesem beatyfikacyjnym i kanonizacyjnym Papieża (kard. Angelo Amato, ks. prał. Sławomir Oder, dwie kobiety cudownie uzdrowione za wstawiennictwem Jana Pawła II: s. Marie Simon-Pierre Normand i Floribeth Mora Diaz).
Wielokrotnie czytałem te wywiady i coraz bardziej uświadamiałem sobie, że wśród przyjaciół i współpracowników Ojca Świętego Jana Pawła II brakuje świadectwa najważniejszej osoby - Josepha Ratzingera. Wiele lat temu na krytykę, że za dużo podróżuje i nie ma go w Watykanie, Jan Paweł II odpowiedział: „Mogę dużo podróżować, bo w Watykanie jest kard. Ratzinger, a w Rzymie kard. Ruini”. Te słowa pozwoliły mi zrozumieć, że ówczesny Prefekt Kongregacji Nauki Wiary był kolumną pontyfikatu Papieża Polaka. Jan Paweł II darzył go wielkim szacunkiem i miał do niego całkowite zaufanie. Bez kard. Ratzingera pontyfikat Jana Pawła II na pewno byłby inny. Dlatego w listopadzie 2013 r., gdy książka była już gotowa, postanowiłem napisać list do Papieża emeryta z prośbą o wywiad. Oczywiście, wiedziałem bardzo dobrze, że Benedykt XVI w klasztorze „Mater Ecclesiae” w Ogrodach Watykańskich prowadzi życie poświęcone modlitwie i medytacji i nie chce ingerować w bieżące sprawy Kościoła, ale w tym przypadku - jak napisałem w moim liście - chodziłoby o wypowiedź na temat pontyfikatu Jana Pawła II, który przeszedł już do historii, i o osobę, która dla Kościoła jest święta. Gdy w następnych tygodniach spotykałem abp. Gänsweina, powtarzał mi, że Ojciec Święty zastanawia się, ale nie podjął jeszcze decyzji. Tak w niepewności i bez wieści minęło Boże Narodzenie i Nowy Rok.
Pewnego dnia w styczniu 2014 r. otrzymałem od abp. Georga maila, w którym poprosił mnie o przygotowanie pytań dla Papieża emeryta. O tyle spraw chciałem zapytać najbliższego współpracownika Jana Pawła II, że pytań było sporo. Dlatego gdy następnym razem abp Georg spotkał mnie w Watykanie, już z daleka mówił do mnie: „Ileż tych pytań!”. Byłem zażenowany, ale wybrnąłem z sytuacji, tłumacząc, że pytań jest dużo, by papież emeryt Benedykt XVI miał w czym wybierać. Przy okazji dowiedziałem się, że Ojciec Święty wolał się wypowiadać w języku niemieckim. W tej sytuacji, nie znając dobrze niemieckiego, nie mogłem spisać jego wypowiedzi - zrobiła to za mnie długoletnia sekretarka papieska, s. Birgit Wansing z Instytutu Szensztackiego, która słynie z tego, że jako jedna z nielicznych osób potrafi odczytać drobne i mało czytelne pismo Benedykta XVI. Pytałem osoby z papieskiego otoczenia, jak można wytłumaczyć ten wybór języka niemieckiego, skoro Benedykt XVI doskonale włada włoskim. Odpowiedziano mi, że woli on używać swego języka, gdy chce być bardzo precyzyjny albo gdy chce wyrazić swe głębokie uczucia. Gdy s. Birgit Wansing spisała odpowiedzi, zadzwonił do mnie abp Georg, by o tym powiadomić. W następnym dniu watykański żandarm przyniósł pod mój adres dużą kopertę z listem Ojca Świętego i jego odpowiedziami. Nie ukrywam, że czytanie listu na firmowym papierze „Benedictus XVI Papa emeritus” było dla mnie czymś wzruszającym i emocjonującym. Niestety, aby przeczytać papieskie odpowiedzi, musiałem czekać na tłumaczenie tekstu z niemieckiego (sekretarka prosiła, by wypowiedzi Papieża emeryta były tłumaczone z oryginału): na włoski przetłumaczył go prof. Pietro Luca Azzaro, a na polski - o. Wiesław Szymona OP, któremu wyrażam moje serdeczne podziękowania.
Jestem pewny, że wywiad z Papieżem emerytem będzie - jak życzył sobie tego sam Benedykt XVI w swym liście - wkładem w lepsze poznanie wielkiego Papieża Jana Pawła II.
Trzy największe stacje telewizyjne: TVN, TVP i Polsat potwierdzają, że zorganizują wspólnie debatę prezydencką; termin debaty - jak poinformowało biuro prasowe TVP - jest jeszcze konsultowany.
Informacja o wspólnej debacie prezydenckiej organizowanej przez trzy największe telewizje w Polsce pojawiła się w czwartek w jednym z programów informacyjnych TVP.
Jeśli chcecie zachować pokój, pamiętajcie o człowieku – przestrzegał Jan Paweł II w Warszawie
"Niedziela" była i nadal jest zawsze wierna. Od chwili reaktywowania tygodnika w 1981 r. z dumą publikujemy teksty Jana Pawła II i o nim. Nie pozostajemy też obojętni wobec bezprecedensowego ataku na jego osobę, który obecnie obserwujemy.
W ostatnim czasie wielokrotnie stawaliśmy w obronie Ojca Świętego, na naszych łamach wypowiadali się znani i uznani publicyści, znawcy jego życia i nauczania. Jesteśmy przekonani, że nadszedł czas na kolejny krok.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
