Tydzień 26.
6-12 maja 1919
7 maja w pałacu Trianon w Paryżu przedstawiciele zwycięskich mocarstw wręczyli delegacji niemieckiej warunki podpisania traktatu pokojowego. Zgodnie z jego postanowieniami Niemcy musiały przyjąć odpowiedzialność za spowodowanie wszystkich strat i szkód podczas wojny, wypłacić wysokie reparacje wojenne i zgodzić się na znaczne ustępstwa terytorialne. W części dotyczącej Polski, na mocy traktatu, państwo polskie miało przejąć Górny Śląsk, Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie; w południowej części Prus Wschodnich i okręgu Kwidzyna przewidywano plebiscyt. Gdańsk, jako Wolne Miasto, miał przejść pod kontrolę Ligi Narodów, a Polska uzyskiwała na jego terenie dostęp do portu i inne uprawnienia gospodarcze.
Warunki pokoju wywołały szok w Niemczech. Rząd wydał odezwę do narodu, w której stwierdził, że postanowienia traktatu są niewykonalne i zadają gwałt narodowi niemieckiemu. Odłączenie Górnego Śląska, Poznańskiego i Gdańska od Niemiec uznano za naruszenie prawa do samostanowienia ludności tych obszarów i zagrożenie dla gospodarki kraju. Zapowiedziano stanowczy protest i opór wobec postanowień konferencji pokojowej.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
W Poznaniu, 7 maja, nastąpiło uroczyste otwarcie Wszechnicy Piastowskiej (Uniwersytetu Poznańskiego) – pierwszej polskiej wyższej szkoły w Wielkopolsce. Uroczystości rozpoczęły się nabożeństwem w kościele katedralnym celebrowanym przez prymasa Polski Edmunda Dalbora. W przemówieniu inauguracyjnym, w dawnej cesarskiej sali tronowej na zamku, pierwszy rektor Wszechnicy Heliodor Święcicki mówił m.in.: „Macie, młodzi przyjaciele, wykształcić się w Uniwersytecie nie tylko naukowo, lecz nie mniej kształcić się macie na dobrych obywateli kraju, bo macie być później apostołami świętej naszej sprawy, Ojczyzny naszej nadzieją. Niech krzepi się w Was męstwo, a płomienna miłość ojczyzny uzbraja Was w moc wytrwania. Stróżujcie dniem i nocą na warcie polskiej, sprawie narodowej poświęcajcie się pod wodzą profesorów Waszych, którzy Wam przewodzić, dla Was pracować pragną”.
Przed planowaną generalną ofensywą na dowódcę frontu galicyjskiego Piłsudski wyznaczył gen. Józefa Hallera. W związku z tym, 8 maja, Ukraińcy wystosowali ofi-cjalny protest do Rady Najwyższej Konferencji Pokojowej, której oficjalnie podlegała Błękitna Armia. Po wyjaśnieniach rządu polskiego pretensje władz ukraińskich uznano za nieuzasadnione.
Postępowała konsolidacja ruchów politycznych. W dniach 11-12 maja na zjeździe w Warszawie 3500 delegatów powołało do życia Związek Ludowo-Narodowy jako federację prawicowych i centrowych partii politycznych. W uchwałach zjazdu postulowano m.in. zjednoczenie wszystkich ziem, na których Polacy stanowią większość; ochronę kraju przed nienawiścią klasową; ustrój państwa oparty na sprawiedliwym porządku społecznym, wynikającym z nauki Kościoła.