Zamieszkaliśmy w Truskawcu. Uzdrowisko przywitało nas piękną zimą, której w Wałbrzychu nie widzieliśmy od kilku lat. Pół metra śniegu i temperatura 17 stopni poniżej zera. Truskawiec leży w odległości 6 km od Borysławia, a 7 od Drohobycza. Do zaśnieżonego Borysławia pojechaliśmy w jedno z wolnych popołudni. Naszym celem było odwiedzenie katolickiego przedwojennego cmentarza na Hukowej Górze, gdzie w 2016 r. uczestniczyliśmy w poświęceniu nowej tablicy upamiętniającej zamordowanych okrutnie 17 Polaków w 1941 r. przez wycofujących się Sowietów. Pomimo głębokiego śniegu dotarliśmy do krzyża i pamiątkowej tablicy, gdzie zapaliliśmy symboliczny znicz. Wracając, drugi znicz ustawiliśmy przy lapidarium, które od 4 lat tworzy na tym cmentarzu rodowity borysławiak Adam Piotrowski z wałbrzyską młodzieżą uczestniczącą w corocznej akcji „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia”. Kolejne miejsce, do którego dotarliśmy, to nowo wybudowany kościół pw. św. Barbary, poświęcony w 2013 r. Tutaj po krótkiej modlitwie rozmawialiśmy z siostrą zakonną Julią, która zwróciła naszą uwagę na stojącą tu od niedawna zabytkową figurę Matki Bożej, cudownie odnalezioną przed kilku laty w korycie rzeki. Figura, choć jest z drewna, doskonałe się zachowała. Pobyt w Borysławiu zakończyliśmy odwiedzinami w kościele pw. Świętej Anny, który obecnie należy do grekokatolików, a przed wojną był kościołem katolickim, w którym m.in. ochrzczona została uczestnicząca w naszym wyjeździe p. Irena Froch.

Tak wzruszającej chwili, jak ta która mną zawładnęła na widok pomnika św. Jana Pawła II w Truskawcu na Ukrainie, dawno nie pamiętam. Wielka postać polskiego Papieża o przepięknym i wiernym wyrazie twarzy, przykryta kołdrą śnieżno puchu, na tle kościoła, w centrum bardzo cenionego kurortu znanego szeroko z historii dawnej przedwojennej Polski. A wszystko to dzieje się w pierwszym tygodniu lutego br., podczas mojego krótkiego pobytu wraz z grupą wałbrzyszan. Całe miasto zasypane jest śniegiem. Pomnik stoi przed kościołem rzymskokatolickim pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Truskawcu, należącym do parafii w Borysławiu, prowadzonej przez ojców redemptorystów.

O historii tej świątyni, która przeszła tak wiele złego i została odbudowana po latach, pięknie opowiada Stanisław Czapla, miejscowy Polak, który najbardziej przyczynił się do jej odrodzenia. Z zawodu budowlaniec, konserwator zabytków, a z zamiłowania człowiek, który troszczy się o polskie kościoły na Ukrainie. Historia tego miejsca jest bardzo burzliwa. Kościół był zbudowany specjalnie dla kuracjuszy w latach 1911-13. Zastąpił starą kaplicę dla kuracjuszy i mieszkańców, powstałą w Truskawcu jeszcze w 1859 r., która po prostu w dawnych czasach nie mieściła już wiernych. Z tej przyczyny przyszło zbudować w tym kurorcie – dodajmy cenionym z leczniczych wód, a w wśród leczniczej „Naftusi” – nową katolicką świątynię. Kościół był konsekrowany przez biskupa przemyskiego Józefa Pelczara 11 lipca 1914 r. Przez całe przedwojenne lata miał wielu hojnych darczyńców, którzy w Truskawcu leczyli swe zdrowie, magnatów i innych ludzi zamożnych z całej ówczesnej Polski, którzy obdarowywali świątynię licznymi darami w postaci wspaniałych dzieł malarskich i rzeźb. Były wśród nich 73 obrazy malarzy, francuskich, włoskich, hiszpańskich, flamandzkich – w tym autorstwa samego Rembrandta. Po II wojnie światowej Truskawiec wraz z Ukrainą został zaanektowany przez Związek Radziecki. Kościół zamknięto i zrabowano jego dzieła. Budynek świątyni zamieniono na magazyn nawozów sztucznych dla miejscowego kołchozu, co spowodowało szybkie zawilgocenie jego murów. Potem w części gmachu urządzono muzeum ateizmu. Tragedię obiektu dopełnił pożar wieży kościelnej, do którego doszło na początku lat 60. Po nim wkrótce zniszczeniu uległo całe sklepienie kościoła, wycięto kolumny, zrujnowano balkon chóru. Pozostał jedynie szkielet budowli, który został przykryty blachą i w którym urządzono kino. W dawnym prezbiterium, które od kina odgradzała prowizoryczna ściana, była przestrzeń zasypana śmieciami, a z boku ulokowano ubikację. Obecnie trudno to sobie wyobrazić, patrząc na schludne i piękne wnętrze tego kościoła, który po odbudowie ponownie został konsekrowany 1 czerwca 2002 r. przez ówczesnego metropolitę lwowskiego kard. Mariana Jaworskiego.

Wnętrze kościoła i jego wygląd zewnętrzny zrekonstruowano na postawie starych zdjęć i opisów. – Z przedwojennych obrazów darowanych jako wotum temu kościołowi do dziś odtworzono już 46. Gdzie są oryginały, nikt nie wie. Pewne jest, że przetrwały wojnę, bo były w nim jeszcze pod koniec lat 50. Potem zostały zrabowane, nie wiadomo przez kogo – mówi Stanisław Czapla.

Obecne kopie odtworzone zostały na podstawie zachowanych fotografii, w tym dawny obraz Rembrandta „Powrót syna marnotrawnego” – płótno jest bardzo dużych rozmiarów. Jedną z ostatnich namalowanych kopii jest obraz z wizerunkiem św. Andrzeja. – W naszym kościele przed wojną było jeszcze drugie dzieło Rembrandta „Burza na jeziorze”, ale póki co nie mamy środków na kolejne kopie, a i tak jesteśmy z naszego rezultatu 46 kopii – szczęśliwi, bo to przecież niemało – podkreśla p. Czapla. Odbudowa kościoła i nawiązanie do jego pierwowzorów było możliwe tylko dlatego, że przedwojenny ksiądz, który posługiwał w kościele uzdrowiskowym, dokładnie opisywał otrzymywane obrazy i inne zabytki wraz z wymiarami. Dzisiaj w kościele oryginalna jest tylko jedna figura św. Pawła, ołtarz centralny, ale niestety niebędący z tego kościoła, lecz inny, który odstąpili truskawieckiej świątyni krakowscy bonifratrzy. Ma jednak tę zaletę, że pochodzi z tego samego warsztatu, co ten będący kiedyś na wyposażeniu świątyni w Truskawcu. Zabytkowe są organy, które zostały zakupione w Niemczech, a nade wszystko oryginalne jest epitafium Walerii Klimczykowej – dwudziestodwuletniej dziewczyny ur. 1866 r., która zmarła po upadku z konia w 1888 r. – Nasza Walerija, czyli kamienna tablica oraz urna z jej prochami, przeleżała w kącie kościoła pośród zalegających w nim różnych śmieci. Za czasów radzieckich wyjęto ten kamień ze ściany z urną i w tym samym miejscu zrobiono wejście do kina – dodaje nasz przewodnik, ale epitafium na szczęście nie wyrzucono. Podkreśla, że zmarła osoba związana była z rodem Żółkiewskich, którzy przed wojną hojnie obdarowywali kościół w Truskawcu licznymi darami w postaci dzieł sztuki. Za dawnej Polski w kościele tym modlili się przebywający wiele razy tutaj na kuracji m.in. Józef Piłsudski czy Jan Kiepura, który zapoczątkował tu koncerty dla kuracjuszy. Latem z uwagi na dużą liczbę wiernych były odprawiane w parku zdrojowym Msze św. polowe... Tyle historii. Dziś w odbudowanym wraz z wieżą i pięknie wyposażonym kościele WNMP modlą się katolicy przyjeżdżający do truskawieckiego kurortu, w tym Polacy, oraz miejscowi katolicy, których – jak mówi Stanisław Czapla – jest tu zaledwie kilka rodzin i wszystkich zna. Przypomina, że kościół, a właściwie jego resztki zostały zwrócone katolikom na początku lat 90. XX wieku. Stało się to po upadku ZSRS, jak powstała Ukraina. Wcześniej nie było to możliwe. Jego odbudowa trwała przeszło 23 lata i ciągle jest w nim coś do zrobienia. Cieszy też piękny pomnik Papieża, którego powstanie przed kilku laty sfinansował darczyńca, pragnący pozostać osobą anonimową. Dzięki niemu czujemy się w kurorcie, jak w domu.

W świątyni posługują ojcowie redemptoryści, mający parafię i kościół w Borysławiu. Mszę św. w Truskawcu w ostatnią sobotę przed Wielkim Postem odprawiał proboszcz ks. Krzysztof Szczygło. Kościół był wypełniony wiernymi.

– Witam serdecznie gości, którzy przybyli tu się leczyć. Witamy w Truskawcu. Życzę, by ten pobyt przyniósł jak najlepsze rezultaty w waszym zdrowiu i był owocny. By służył polepszeniu waszej kondycji zdrowotnej i duchowej – podkreślił proboszcz.

Dwa razy w tygodniu odbywają się w kościele koncerty organowe i skrzypcowe połączone z recytacją poezji po polsku i ukraińsku, które od początku, czyli o blisko 23 lat, prowadzi ich animator Stanisław Czapla, a Msze św. są sprawowane w sobotę i dwukrotnie w niedzielę, w tym przedpołudniowa po polsku.