Co roku 13 listopada w Kościele katolickim obchodzimy dzień wspomnienia o św. Jozafacie Kuncewiczu. Naprawdę nazywał się Jan Kunczyc i urodził się na Wołyniu. Imię Jozafat przyjął po wstąpieniu do Zakonu Bazylianów w Witebsku.
Duchowny prowadził skromne i surowe życie, pozostając niestrudzonym propagatorem unii na ziemiach wschodnich Rzeczpospolitej. Był to czas, gdy między prawosławnymi a unitami dochodziło do zatargów i konfliktów. Najbardziej dramatyczny akcent tego konfliktu nastąpił jesienią 1623 r. Wówczas Jozefat Kuncewicz – arcybiskup greckokatolicki połocki został zamordowany, gdy wychodził z kościoła po Mszy św., a jego ciało oprawcy wrzucili do Dźwiny. Wierni wyłowili ciało biskupa i złożyli w katedrze św. Zofii w Połocku. W 1690 r. w miejscu kaźni, w Witebsku, podkomorzy witebski Adam Kisiel ufundował kościół i klasztor Bazylianów. Wspaniała barokowa świątynia projektu znanego architekta Józefa Fontany została zniszczona w czasie II wojny światowej. Na szczęście w 2009 r. nastąpiła wierna rekonstrukcja świątyni. Dziś jest to Sobór Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny, który stoi dokładnie w miejscu, gdzie męczeńską śmierć poniósł przyszły święty. Równo 150 lat temu Józefat Kuncewicz został ogłoszony świętym Kościoła katolickiego.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Dziś Witebsk to liczące ok. 350 tys. mieszkańców miasto nad Dźwiną. Niegdyś aglomeracja stanowiła najważniejszy ośrodek miejski północno-wschodniej części Wielkiego Księstwa Litewskiego i całej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Nazwa miasta pochodzi od rzeki Wićby, która w pobliżu uchodzi do Dźwiny. Legenda mówi, że założycielką miasta w X wieku była kijowska księżna Olga, co jednak nie ma potwierdzenia wśród historyków. Zdecydowanie bardziej pewny jest fakt, że w 1597 r. (czyli 420 lat temu) Zygmunt III Waza nadał miastu prawa miejskie i herb, ukazujący św. Weronikę z mieczem.
Na arenie międzynarodowej Witebsk znany jest powszechnie z tego, że spędził w nim dzieciństwo i młodość Mojsza Zacharowicz Szagałow, czyli Marc Chagall – światowej sławy malarz i twórca witraży, czołowy przedstawiciel kubizmu, symbolizmu i ekspresjonizmu. Z pamiątek z nim związanych należy wymienić Dom Muzeum Marca Chagalla, dwa pomniki oraz stałą wystawę prac artysty w Art-Centrum noszącym jego imię. Muzeum Dom Chagalla mieści się w ceglanym parterowym budynku w prawobrzeżnej dzielnicy miasta. Odtworzono w nim: wnętrze sklepu kolonialnego, jaki prowadziła matka, dużą pracownię malarza, a także dwa pokoje mieszkalne i kuchnię. Dawniej ta część miasta stanowiła dzielnicę żydowską, o czym przypominają pozostałości XIX-wiecznej synagogi, których trudno nie zauważyć idąc w kierunku muzeum.
Witebsk w okresie wojennym został prawie całkowicie zburzony (trzecie najbardziej zniszczone miasto po Warszawie i Dreźnie). Dzisiejszy wygląd śródmieścia to efekt pracy ostatnich kilkudziesięciu lat, gdy solidnie odnowiono Starówkę i zrekonstruowano kilka z dawnych zespołów klasztornych. Najstarszą czynną świątynią katolicką w mieście i miejscem gromadzenia się witebskiej Polonii jest kościół św. Barbary. Neoromańska budowla na prawym brzegu Dźwiny została wzniesiona w latach 80. XVIII wieku początkowo jako świątynia cmentarna.
***
Przewodnik po Kresach
Więcej o Witebsku, św. Kuncewiczu i Chagallu oraz innych miejscowościach na Kresach wschodnich Rzeczpospolitej znaleźć można w najnowszej książce autorów artykułu Magdy i Mirka Osip-Pokrywka „Polskie ślady na Białorusi”, wydanej latem 2017 r. nakładem wydawnictwa BOSZ.
_1734956640.jpg)
