Większa liczba ludności, większe pieniądze

O utworzeniu metropolii na Śląsku mówi się od kilkunastu lat. Funkcjonuje już Górnośląski Związek Metropolitalny, jednak nie do końca spełnia on swoje zadanie, jego budżet to bowiem zaledwie 1,7 mln zł. Suma śmieszna z punktu widzenia zarządzania 2-milionowym obszarem. Aby to zmienić, potrzebne były decyzje na szczeblu rządowym. Nie byłoby tej ustawy metropolitalnej – podkreślmy: wyjątkowej ustawy, bo dedykowanej wyłącznie Śląskowi – gdyby nie osobiste zaangażowanie pani premier Beaty Szydło oraz pana ministra Mariusza Błaszczaka. Dzięki ich determinacji i konsekwentnemu działaniu powstał projekt ustawy, który trafił pod obrady parlamentu i został przyjęty niemalże jednogłośnie.

41 gmin, które wejdą w skład metropolii, funkcjonuje dzisiaj w dobrowolnej, swobodnej i luźnej kooperacji. Chodzi jednak o przekazanie części kompetencji na trochę wyższy szczebel. Oczywiście, wszyscy mówią o transporcie zbiorowym, kolei, infrastrukturze, o planowaniu przestrzennym – to jest absolutnie priorytetowe, ale chcemy spojrzeć na owe samorządy jak na jeden organizm. Dziś świat, Europa, inwestorzy patrzą na Katowice jako na 290-tysięczne miasto i porównują je z Wrocławiem, gdzie jest 700 tys. mieszkańców, czy z Krakowem, gdzie jest 750 tys. mieszkańców. Musimy pokazać, że nasz organizm jest o wiele większy, bo ma ponad 2 mln osób. Dlatego łączymy różne interesy i indywidualne ambicje włodarzy poszczególnych miast.

Zdaję sobie sprawę, że w przyszłości podejmowanie decyzji w metropolii zapewne nie będzie łatwe i często trzeba będzie szukać kompromisów. Ale dodatkowy, znaczący pieniądz, który się pojawi, czyli ponad 250 mln zł z udziału w PIT, spowoduje, że jeden czy drugi burmistrz nie będzie mógł tak łatwo powiedzieć mieszkańcom: „Ja w tym nie chcę brać udziału”. Tego mieszkańcy nie zaakceptują.

Trzeba podkreślić także to, na co zwracali mi uwagę radni i mieszkańcy podczas moich ostatnich wizyt w gminach – czy to w trakcie konsultacji społecznych, czy podczas sesji, na których rady gmin stosowną uchwałą podejmowały decyzję o przystąpieniu do związku metropolitalnego. O ile w dużych miastach panuje optymizm w związku z utworzeniem metropolii, to w małych gminach jest obawa, że utracą one swój status. Nie ma się czego bać: gminy miejskie czy wiejskie, zgodnie z ustawą, zachowają swoje kompetencje.

Jarosław Wieczorek, Wojewoda śląski

* * *

Szansa na skok cywilizacyjny

Jestem gorącym orędownikiem metropolii, bo widzę w niej szansę na wielki skok cywilizacyjny – zarówno dla Katowic, jak i dla każdej gminy, która będzie w ten projekt włączona. Mieszkańcy często pytają mnie: „Co z tego wszystkiego będziemy mieć?”. Ja wtedy w pierwszej kolejności mówię o potrzebie bycia cierpliwym, bo musimy zdać sobie sprawę z tego, że tuż po powstaniu metropolii z nieba nie zacznie spadać manna. O metropolii należy myśleć w perspektywie długofalowej, bo wiele podejmowanych działań właśnie po kilku czy też kilkunastu latach przyniesie owoce. Dlatego zamiast obiecywać gruszki na wierzbie wolimy rzetelnie informować mieszkańców – bo bez ich silnego wsparcia współpraca 41 gmin będzie niemożliwa.

Otwierają się przed nami nowe pola współpracy, otrzymamy także duże finansowanie – na poziomie ponad 250 mln zł rocznie. Będziemy wypracowywać korzystne dla mieszkańców rozwiązania w wielu ponadlokalnych obszarach funkcjonowania gmin, które wpływają na nasze codzienne życie. Mam tu na myśli m.in. transport, edukację czy też służbę zdrowia. Jednym z ważniejszych wyzwań dla metropolii będzie walka o czyste powietrze.

Jako metropolia będziemy mogli konkurować w Europie z porównywalnymi ośrodkami. Gdy przyjeżdżają do nas zagraniczni inwestorzy, mówimy im, że jesteśmy stolicą 2-milionowej metropolii. To robi wrażenie. Połączone możliwości kilkunastu miast, potężny kapitał ludzki, zaplecze uniwersyteckie, tysiące firm i setki miejsc wartych zobaczenia – to potencjał, o którym każda z naszych gmin osobno mogłaby jedynie pomarzyć, a przecież razem możemy więcej i musimy to wykorzystać. Nowi inwestorzy, których przyciągnie metropolia, to tysiące miejsc pracy dla mieszkańców w perspektywicznych sektorach gospodarki. Rozwój turystyki biznesowej, a tym samym realizacja wielu imprez gospodarczych, sportowych i kulturalnych – to szansa na rozwój wielu firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które te wydarzenia obsługują.

Czy metropolia odniesie sukces? Jestem przekonany, że tak. Większy może więcej i musimy to wykorzystać.

Marcin Krupa, Prezydent Miasta Katowice

* * *

Z korzyścią dla całej aglomeracji

Samorządy skupione w Górnośląskim Związku Metropolitalnym od lat zabiegały o stworzenie prawnych podstaw metropolii. Jesteśmy na ostatniej prostej do tego, aby rozpoczęła ona działalność. To bez wątpienia historyczny moment dla naszego regionu. Funkcjonowanie metropolii pozwoli bowiem na jeszcze ściślejszą współpracę miast przy dodatkowym finansowym wsparciu z budżetu państwa. Korzyści odczują mieszkańcy całej aglomeracji. To dla nas ogromna szansa na wszechstronny rozwój. Jestem przekonana, że dzięki stworzeniu metropolii zyskamy w sferze zarówno gospodarczej czy naukowej, jak i m.in. kulturalnej, edukacyjnej i rekreacyjnej. Dysponujemy niezbędnym potencjałem, by wesprzeć tworzenie związku pozwalającego na realizację funkcji społecznych i gospodarczych przypisanych obszarom metropolitalnym. Gdy patrzymy na podobne rozwiązania w Europie, widzimy, jakie efekty przynoszą one społecznościom lokalnym. Chcemy iść w tym samym kierunku co np. Zagłębie Ruhry. W początkowym okresie podstawowymi zadaniami będą wypracowanie koncepcji integracji transportu publicznego i opracowanie możliwości równoważenia systemu transportowego metropolii przez budowę zintegrowanych systemów kolei ruchu metropolitalnego i rowerowego. Główne zadanie związku, czyli kompleksowy i wszechstronny rozwój obszaru metropolitalnego, powinno być realizowane także przez wspólną politykę przestrzenną oraz wspólne planowanie przedsięwzięć gospodarczych, komunikacyjnych i infrastrukturalnych, tak aby w sposób właściwy zaspokajały potrzeby mieszkańców wszystkich miast metropolii. Nie należy zapominać również o promowaniu w kraju i za granicą wszelkich walorów metropolii, tak aby wszystkie te działania przyczyniały się do zwiększenia inwestycji. Oczywiście, skupiać się będziemy także nad rozwojem oferty turystycznej naszej metropolii.

Małgorzata Mańka-Szulik, Prezydent Zabrza, Przewodnicząca Zarządu Górnośląskiego Związku Metropolitalnego