Reklama

Jan Paweł II

Wojtyła z pełnym przekonaniem przygotowywał się do aktorstwa

Rozmowa z b. rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Jackiem Popielem, teatrologiem, literaturoznawcą twórcą i dyrektorem artystycznym Festiwalu „Dramaty Narodów", autorem około 200 prac: książek, artykułów i recenzji, poświęconych głównie historii dramatu i teatru polskiego XX wieku oraz dziejom szkolnictwa teatralnego. W obszarze zainteresowań oraz badań Profesora znajduje się również Teatr Karola Wojtyły. Ostatnią publikację pt. „Czy teatr może zbawić człowieka? Karol Wojtyła w labiryncie sztuki” czyta się przysłowiowym jednym tchem.

[ TEMATY ]

Karol Wojtyła

Archiwum KUL

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Monika Stojowska: Po pierwsze. Dlaczego Wojtyła?

Prof. Jacek Popiel: Moje zainteresowanie twórczością literacką i teatralną Karola Wojtyły ma bardzo osobiste uzasadnienie. Jestem wychowankiem wadowickiego Liceum im. Macieja Wadowity. Uczyli mnie profesorowie, którzy byli profesorami młodego Wojtyły i profesorowie- koleżanki i koledzy przyszłego Papieża z okresu wadowickiego. Jako pracownik krakowskiej PWST (dziś Akademia Sztuk Teatralnych) byłem zaprzyjaźniony z wieloma aktorami Teatru Rapsodycznego, z którym Wojtyła był związany w okresie II wojny światowej.

We wstępie do książki „Czy teatr może zbawić człowieka? Karol Wojtyła w labiryncie sztuki”, pisze Pan Profesor, że Wojtyła był człowiekiem o niebywałych zdolnościach komunikacyjnych. Rozmawiał z ubogimi ze wszystkich szerokości geograficznych, dyplomatami, naukowcami. Czy ten dar to wynik pochodzenia czy wykształcenia w duchu humanizmu? A może jeszcze gdzieś powinniśmy upatrywać przyczyny?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

We wstępie do swej książki znajduje się próba odpowiedzi na to Pani pytanie. Podkreślam znaczenie dwóch faktów z biografii Wojtyły. Po pierwsze przypominam, że doświadczenia przyszłego Papieża kształtowały się w zetknięciu dwóch światów: Wadowic i Krakowa. Ten pierwszy świat to przestrzeń kultury ludowej, niezwykle wyczulonej na piękno otaczającej przyrody , to odczucie – jak pisał sam Wojtyła – „oddechu ziemi, prostolinijność w sposobie myślenia”. Drugi świat to przestrzeń wręcz symboliczna, w której człowiek na każdym kroku styka się z materialnymi świadectwami naszej przeszłości. Jan Paweł II w swoim życiu i posłudze religijnej w sposób wręcz fascynujący potrafił łączyć doświadczenia wyniesione z tych dwóch światów. Po drugie, niebagatelne znaczenie miało tu inne doświadczenie jego młodości, a mianowicie zetknięcie z teatrem. Młody Karol Wojtyła z pełnym przekonaniem przygotowywał się do aktorstwa.

Czy badając twórczość, biografię Wojtyły, znalazł Pan Profesor odpowiedź jaką rolę w jego życiu odegrał teatr?

Na pewno uwrażliwienie na znaczenie słowa, sposób przekazywania myśli. Wojtyła nigdy nie traktował poezji, dramatu, aktorstwa jako drogi osobistej kariery czy jako zawodu. Niewątpliwie i w Wadowicach, i w Krakowie marzył, żeby być poetą, dramaturgiem, aktorem. Te profesje jednak pociągały Wojtyłę głównie dlatego, że twórczość literacka i teatr pozwalały mu zbliżyć się do tajemnicy istnienia, tajemnicy człowieka, tajemnicy Boga, były przestrzenią, w której uczył się, jakie wartości są w życiu najważniejsze.

Teatr był wyłącznie sacrum czy też … rozrywką?

Sądzę, że teatr, także literatura były dla Wojtyły sferą sacrum. Znaczące w takim pojmowaniu roli teatru było spotkanie z Juliuszem Osterwą i wizją teatru, który ten wybitny artysta opracowywał w okresie II wojny światowej. Na pewno nie odrzucał elementu rozrywki w teatrze, śmiech w wielu aspektach mógł być także ważnym elementem w odbiorze słowa.

Wojtyła zawodowym aktorem nie został na długo. Czy możemy pokusić się o stwierdzenie, że Wojtyła jako Jan Paweł II stworzył swoisty teatr, którego sceną były różne miejsca świata, a aktorem był on?

Reklama

Tego typu skojarzenia wielokrotnie pojawiały się w odbiorze i ocenie pontyfikatu Jana Pawła II. Dariusz Kosiński w książce Teatra polskie. Historie zapisał znamienne spostrzeżenie: "To przecież Karol Wojtyła – dawny aktor, który został słowiańskim papieżem – spełnił testament Mickiewicza i Osterwy, stając się Słowem wcielonym […]. Nie trzeba być mesjanistą, by ze zdumieniem spostrzec, jak intuicje, proroctwa, szalone niemal wizje Mickiewicza, Słowackiego i Osterwy spełniają się w Janie Pawle II.

Czy, nawiązując do tytułu publikacji, Teatr może zbawić człowieka?

Nie odpowiem w tej rozmowie na to pytanie. Proszę sięgnąć do książki, a w odniesieniu do biografii Wojtyły szczególnie do rozdziału zamykającego tę książkę.

Wróćmy jeszcze do wspominanego wstępu książki. Przywołuje w nim Pan dwa obrazy: przemówienie niezwykle silne z 1979 roku z 1 pielgrzymki do Polski i ostatnie przemówienie, nieme. Dlaczego?

Jest w tych dwóch przywołanych faktach zamknięta pewna dramaturgia pontyfikatu Jana Pawła II, papieża, który potrafił poprzez wypowiadane słowa trafiać do milionów słuchaczy.

Archiwum KUL

Po prawej: prof. Jacek Popiel

Po prawej: prof. Jacek Popiel

Jan Paweł II to bogactwo, ogrom dorobku literackiego. Czy jest jakiś element, który łączy jego pracę, twórczość? Jak dziś go odczytywać?

Na pewno we wszystkich przejawach swojej działalności Wojtyła-Jana Paweł II starał sie przekazywać wartości, które uważał za fundamentalne w życiu religijnym, społecznym.

Co w twórczości, życiorysie Wojtyły zaskoczyło, zdumiało a może i stało się inspiracją dla Pana Profesora?

Reklama

Na pewno ważne dla mnie było tak mocne podkreślanie przez Wojtyłę - Jana Pawła II znaczenia słowa. Istotna była także niezwykła fascynacja literaturą romantyzmu, poezją Cypriana Kamila Norwida. Przyznam, że praca nad trzema tomami Dzieł literackich i teatralnych Wojtyły - Jana Pawła II, które ukazały się w Wydawnictwie Znak, jeszcze bardziej przekonała mnie o konieczności powrotu do wypowiedzi Papieża. Karol Wojtyła - Jan Paweł II pozostawił tysiące stron książek: encyklik, homilii, tekstów literackich – poezji i dramatów. Książki zostały, ale dziś tak naprawdę mało kto je czyta, studiuje, próbuje zrozumieć. Pisząc tę książkę miałem nadzieję, że może pokazanie trochę z innej strony biografii Papieża zachęci niektórych do lektury wspomnianych tekstów.

Czy mówi Pan Profesor o Wojtyle, Janie Pawle II i jego twórczości studentom UJ?

W moich wykładach z historii teatru zarówno w UJ, jak i w Krakowskiej Szkole Teatralnej pojawiał się Teatr Rapsodyczny. Omawiając historię zespołu Mieczysława Kotlarczyka zawsze mówiłem o roli Karola Wojtyły w dokonaniach tego teatru i znaczeniu tego etapu życia w biografii Wojtyły jako kapłana, biskupa i Papieża.

Dziękuję za rozmowę.

2025-03-29 18:18

Ocena: +16 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

106 lat temu urodziła się starsza siostra Karola Wojtyły

106 lat temu, 7 lipca 1916 r. w Białej (obecnie część Bielska-Białej - PAP) przyszła na świat Olga Maria Wojtyła, starsza siostra Jana Pawła II. Zmarła zaledwie 16 godzin po urodzeniu - przypomniało w czwartek wadowickie muzeum papieskie.

"Starszy brat przyszłego papieża – Edmund, miał wówczas niespełna 10 lat. Karol Józef Wojtyła urodził się cztery lata później, 18 maja 1920 r." – podało Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II.
CZYTAJ DALEJ

Najmodniejsze firany gotowe 2025 – te wzory i tkaniny królują we wnętrzach

2025-07-03 09:51

[ TEMATY ]

moda

firany gotowe

wzory i tkaniny

wnętrza

firanki

Materiał sponsora

Modne firany i zasłony

Modne firany i zasłony

Trendy w aranżacji wnętrz zmieniają się dość szybko, dlatego wybierając gotowe firanki, powinieneś uwzględnić nie tylko własne preferencje, ale i to, co jest modne w 2025 roku. Ostatnie miesiące to czas, w którym na topie są przede wszystkim motywy, barwy i dekory związane z naturą, jednak projektanci mają także ciekawe inspiracje dla miłośników oryginalniejszych wnętrz. Jakie są najmodniejsze firany na 2025 rok?

W ostatnich miesiącach w aranżacjach wnętrz dominują naturalne kolory i materiały. Dotyczy to także dekoracji okiennych, dlatego gotowe firany w stylu eko należą do najmodniejszych w tym roku. Wyróżniają się spośród innych wzorów za sprawą delikatności i lekkości. Stonowane barwy świetnie komponują się z wyrazistymi akcentami w postaci barwnych, kwitnących kwiatów i intensywnie zielonych roślin egzotycznych, które rosną na parapecie. Dzięki temu firany w duchu eko są świetnym wyborem dla miłośników kwiatów i zieleni, którzy otaczają się licznymi roślinami doniczkowymi w całym domu.
CZYTAJ DALEJ

Polską racją stanu jest odwołanie von der Leyen

2025-07-09 18:50

[ TEMATY ]

Jadwiga Wiśniewska

Ursula von der Leyen

PAP/EPA/GUILLAUME HORCAJUELO

Ursula von der Leyen

Ursula von der Leyen

Konieczne jest odwołanie von der Leyen, która od sześciu lat kieruje KE w sposób całkowicie oderwany od rzeczywistości, realnych potrzeb obywateli oraz od wartości, na których zbudowano wspólną Europę.

Pod rządami von der Leyen, Komisja Europejska stała się instrumentem interesów radykalnych organizacji pozarządowych i zakładnikiem błędnej ideologii ekologizmu jak i polityki migracyjnej. To właśnie sztandarowe projekty polityczne von der Leyen, takie jak Zielony Ład, Pakt Migracyjny, centralizacja UE czy zawarcie umowy z Mercosur prowadzą do spadku konkurencyjności europejskiej gospodarki, wzrostu kosztów energii, a tym samym ubóstwa energetycznego, upadku europejskiego rolnictwa i zagrożenia bezpieczeństwa. Wbrew wszelkiej logice, projekty te są nie tylko kontynuowane, ale wręcz ich realizacja przyspieszana.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję